Tarnów Opolski (gmina)

Tarnów Opolski
gmina wiejska
Herb Flaga
Herb Flaga
Państwo

 Polska

Województwo

opolskie

Powiat

opolski

TERC

1609112

Siedziba

Tarnów Opolski

Wójt

Rudolf Urban (od 2024)

Powierzchnia (31.12.2023)

81,80[1] km²

Populacja (31.12.2023)
• liczba ludności


9 397

• gęstość

114,88 os./km²

Nr kierunkowy

77

Kod pocztowy (31.12.2023)

46-050

Tablice rejestracyjne

OPO

Mniejszości

Niemcy

Język pomocniczy

niemiecki

Adres urzędu:
ul.Dworcowa 6
46-050 Tarnów Opolski
Szczegółowy podział administracyjny
Liczba sołectw

8

Liczba miejscowości

8

Położenie na mapie województwa opolskiego
Mapa konturowa województwa opolskiego, blisko centrum na prawo znajduje się punkt z opisem „Tarnów Opolski”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole znajduje się punkt z opisem „Tarnów Opolski”
Ziemia50°35′N 18°05′E/50,583333 18,083333
Multimedia w Wikimedia Commons
Strona internetowa
Biuletyn Informacji Publicznej

Tarnów Opolski (niem. Gemeinde Tarnau; daw. gmina Tarnów) – gmina wiejska w województwie opolskim, w powiecie opolskim. W latach 1975–1998 gmina położona była w województwie opolskim. W 2007 roku w gminie wprowadzono język niemiecki jako język pomocniczy.

Siedziba gminy to Tarnów Opolski.

Położenie

Gmina Tarnów Opolski leży na piaszczystej równinie w południowo-zachodniej części Polski, na prawym brzegu rzeki Odry, 19 km od Opola, na pograniczu Wyżyny Śląsko-Krakowskiej i Niziny Śląskiej. Wschodnią część gminy stanowi mezoregion Równiny Opolskiej, wąski pas wzdłuż Odry w zachodniej części to mezoregion Pradoliny Odry. Natomiast część gminy położona na południe od Kosorowic i Tarnowa Opolskiego stanowi fragment Masywu Chełmskiego.

Gmina, administracyjnie położona jest w środkowej części województwa opolskiego w powiecie opolskim. Zajmuje 82 km², co lokuje ją pod względem obszaru na 25 pozycji w grupie gmin wiejskich.

Komunikacja

Położenie komunikacyjne gminy w regionie jest bardzo korzystne. Większość tras komunikacji lokalnej stanowi zarazem część systemu sieci ponadlokalnej. Przez teren gminy przebiega międzynarodowa trasa nr 94 prowadząca do granic Niemiec i Ukrainy, droga wojewódzka w miejscowości Przywory nr 423 relacji Opole – Kędzierzyn Koźle. Ponadto przez gminę przebiega 35,81 km dróg powiatowych i 78,835 km dróg gminnych. Przez gminę przebiegają dwie linie kolejowe, dwutorowe, zelektryfikowane, relacji: Wrocław – Bytom oraz Opole – Kędzierzyn-Koźle.

Struktura powierzchni

Według danych z roku 2023[2] gmina Tarnów Opolski ma obszar 81,8 km².

Gmina stanowi 5,14% powierzchni powiatu opolskiego w tym:

  • użytki rolne: 47%
  • użytki leśne: 44%

Demografia

Według danych z 31 grudnia 2023 roku gminę zamieszkiwało 9397 osób.[2]

Opis Ogółem Kobiety Mężczyźni
jednostka osób % osób % osób %
populacja 9397 100 4861 52 4536 48
gęstość zaludnienia
(mieszk./km²)		 114,88 59,43 55,45
  • Dynamika 10-letnia zmian demograficznych w gminie Tarnów Opolski (2014–2023)[3]
    Dynamika 10-letnia zmian demograficznych w gminie Tarnów Opolski (2014–2023)[3]
  • Dynamika zmian przyrostu naturalnego w gminie Tarnów Opolski w latach 2016–2023[3]
    Dynamika zmian przyrostu naturalnego w gminie Tarnów Opolski w latach 2016–2023[3]
  • Piramida wieku i płci mieszkańców gminy Tarnów Opolski w 2023 roku[4]
    Piramida wieku i płci mieszkańców gminy Tarnów Opolski w 2023 roku[4]
  • Dane o saldzie migracji w Tarnowie Opolskim[5]. Niebieskim kolorem zaznaczono okresy zwiększonej imigracji, a czerwonym kolorem oznaczono okresy zwiększonej emigracji
    Dane o saldzie migracji w Tarnowie Opolskim[5]. Niebieskim kolorem zaznaczono okresy zwiększonej imigracji, a czerwonym kolorem oznaczono okresy zwiększonej emigracji

Gospodarka

Wiodącą funkcją gminy jest przemysł i rolnictwo. Działalność prowadzi ok. 490 podmiotów gospodarczych funkcjonujących m.in. w sferze usług budowlanych, transportowych, handlu, mechaniki pojazdowej, przetwórstwa, ślusarstwa, szewstwa, fryzjerstwa, krawiectwa i napraw.

Bogactwa naturalne gminy (kamień wapienny i żwirek) zadecydowały o powstaniu nowoczesnego zakładu LHOIST „OPOLWAP S.A.” produkującego wapno i materiał do budowy dróg. Od 2011 Zakłady Wapiennicze Lhoist S.A.[6]) w oparciu o wielki kamieniołom, wydobywający wapienie środkowego triasu (formacja karchowicka), w obrębie których występują jedne z pierwszych na świecie koralowce sześciopromienne[7].

Ponadto wyróżnić należy: „Polbau” Opole w Przyworach, Przedsiębiorstwo „Labtar” w Tarnowie Opolskim, Zakład Produkcyjno Usługowy „Gebauer” w Tarnowie Opolskim, „Przedsiębiorstwo Mechanizacji Rolnictwa w Przyworach, Rzeźnictwo” – Krasowski w Walidrogach oraz MROCZEK –Zakład Przetwórstwa Mięsnego Rzeźnictwa-Wędliniarstwo w Tarnowie OpolskimPrzedsiębiorstwo Handlowe – „Tomiczek” – Tarnów Opolski. Na terenie gminy zanotowano 490 prywatnych podmiotów gospodarczych, z tego jedno przedsiębiorstwo zatrudnia powyżej stu pracowników[8].

Edukacja

Na terenie Gminy funkcjonuje:

  • 1 żłobek
    • Niepubliczny żłobek "Szkrabuś" w Kosorowicach[9]
  • 4 przedszkola
    • Przedszkole Publiczne z oddziałami integracyjnymi im. Błogosławionego Edmunda Bojanowskiego w Tarnowie Opolskim.
    • Przedszkole Publiczne w Kosorowicach
    • Przedszkole Publiczne w Przyworach
    • Zespół Szkolno-Przedszkolny Stowarzyszenia Pro liberis Silesiae Przedszkole w Raszowej
  • 4 szkoły podstawowe
    • SP Publiczna Tarnów Opolski w Tarnowie Opolskim
    • SP Publiczna Tarnów Opolski(filia w Nakle)
    • SP Publiczna Kąty Opolskie w Kątach Opolskich
    • Zespół Szkolno-Przedszkolny Stowarzyszenia Pro liberis Silesiae Szkoła Podstawowa w Raszowej[10]

Kultura

Samorządową centralną instytucją rozpowszechniania kultury na terenie Gminy Tarnów Opolski jest Gminny Ośrodek Kultury w Tarnowie Opolskim. Gminny Ośrodek Kultury w Tarnowie Opolskim zarządza poza sobą jeszcze 7 lokalnymi ośrodkami kulturalnymi działającymi w każdej wsi na terenie gminy.

Regularne wydarzenia kulturalne

Lp. Nazwa wydarzenia Termin wydarzenia Miejsce wydarzenia
1. Wodzenie niedźwiedzia (in. Bery) Sobota końcówki stycznia lub sobota lutego Cała gmina Tarnów Opolski
2. Babski comber
(wydarzenie tylko dla kobiet) 		Styczeń lub luty Lokalizacja jest ustalana przed terminem wydarzenia
3. Środa Żurowa Wielka Środa w śląskiej tradycji to Środa Żurowa Skwer "Wierzbowy Zakątek" w Tarnowie Opolskim oraz w innych miejscowościach
4. Jarmark Wielkanocny Początek w okolicach niedzieli Palmowej Plac główny obok kościoła pw. św. Marcina Biskupa w Tarnowie Opolskim oraz w innych miejscowościach
5. Zajączek
(wydarzenie tylko dla dzieci) 		Wielka sobota
(po ostatnim święceniu pokarmów) 		Skwer "Wierzbowy Zakątek" w Tarnowie Opolskim
6. Przemarsz do "Księżego Dołu"
(wydarzenie chrześcijańskie) 		Przed ostatnia niedziela maja Początkowym miejscem wydarzenia jest kościół pw. św. Marcina Biskupa w Tarnowie Opolskim. Wydarzenie kończy się w lesie w miejscu zwanym "Księżym Dołem" niedaleko Tarnowa Opolskiego
7. Dzień dziecka
(wydarzenie tylko dla dzieci) 		Początek czerwca Lokalizacja jest ustalana przed terminem wydarzenia
8. Turniej Rycerski
(organizuje stowarzyszenie Niepokorni) 		Okres wakacyjny Walidrogi - Szranki do turnieju rycerskiego
9. Święto Ziół i Kwiatów 15 sierpnia Plac główny obok kościoła pw. św. Marcina Biskupa w Tarnowie Opolskim
10. Dożynki Gminne Druga połowa września Lokalizacja jest ustalana przed terminem wydarzenia
11 Octoberfest Końcówka września lub październik Lokalizacja jest ustalana przed terminem wydarzenia
12. Marcinki
(wydarzenie chrześcijańskie) 		11 listopada (imieniny Marcina) Plac główny obok kościoła pw. św. Marcina Biskupa w Tarnowie Opolskim
13 Jarmark Bożonoradzeniowy
(wydarzenie chrześcijańskie) 		W czasie adwentu w grudniu. Przed świętami Bożego Narodzenia Lokalizacja jest ustalana przed terminem wydarzenia

Regularne wydarzenia sportowe

Lp. Nazwa wydarzenia Termin wydarzenia Miejsce wydarzenia
1. Leśna Draka - Bieg sportowy Przed ostatnia niedziela listopada Miejsce startu to stadion sportowy im. Józefa Zwierzyny w Tarnowie Opolskim następnie bieg trasą Leśnej Draki przez las Tarnowa Opolskiego

Gminy partnerskie

Przypisy

  1. ↑ Dane o powierzchni geodyzyjnej gminy Tarnów Opolski ze strony GUS [online], stat.gov.pl [dostęp 2023-06-16] .
  2. ↑ a b Główny Urząd Statystyczny. stat.gov.pl. [dostęp 2024-06-13]. (pol.).
  3. ↑ a b MichałM. Gajewski MichałM., Dynamika zmian przyrostu naturalnego w gminie Tarnów Opolski [online], Główny Urząd Statystyczny, 18 czerwca 2024 [dostęp 2023-12-31]  (pol.).
  4. ↑ Gmina Tarnów Opolski w liczb ludności w Gminie Tarnów Opolski wg płci i wieku [online], Polska w liczbach [dostęp 2024-06-18] , liczba ludności na podstawie danych GUS.
  5. ↑ GUS, MichałM. Gajewski MichałM., Saldo migracji ogółem w gminie Tarnów Opolski (2014-2023) [online], Główny Urząd Statystyczny, 18 czerwca 2024 [dostęp 2023-12-31]  (pol.).
  6. ↑ Lhoist [online], www.lhoist.com [dostęp 2024-06-18] .
  7. ↑ RobertR. Niedźwiedzki RobertR., JoachimJ. Szulc JoachimJ., MarekM. Zarankiewicz MarekM., Przewodnik geologiczny. Kamienne skarby Ziemi Annogórskiej, Stowarzyszenie Kraina św. Anny, 2012, s.18, ISBN 978-83-63036-04-1 [dostęp 2024-06-18]  (pol.).
  8. ↑ Urząd Gminy Tarnów Opolski, Charakterystyka Gminy - Gmina Tarnów Opolski [online], tarnowopolski.pl, 29 listopada 2007 [dostęp 2024-06-20]  (pol.).
  9. ↑ Rejestr żłobków i klubów dziecięcych - Gmina Tarnów Opolski [online], bip.tarnowopolski.pl [dostęp 2024-07-31] .
  10. ↑ Jednostki oświatowe w Gminie Tarnów Opolski - Gmina Tarnów Opolski [online], tarnowopolski.pl [dostęp 2024-07-31] .

Linki zewnętrzne

  • Gminny Ośrodek Kultury w Tarnowie Opolskim
  • Towarzystwo Społeczno-Kulturalne Niemców na Śląsku Opolskim
  • Oficjalna Strona Gminy Tarnów Opolski
  • p
  • d
  • e
Gmina Tarnów Opolski
Wsie

  • p
  • d
  • e
Powiat opolski (województwo opolskie)
Miasta
Gminy miejsko-wiejskie
  • Niemodlin
  • Ozimek
  • Prószków
  • Tułowice
Gminy wiejskie
  • Chrząstowice
  • Dąbrowa
  • Dobrzeń Wielki
  • Komprachcice
  • Łubniany
  • Murów
  • Popielów
  • Tarnów Opolski
  • Turawa

  • p
  • d
  • e
Powiat opolski (1945–1975)
  • Siedziba powiatu – Opole
Przynależność wojewódzka
  • woj. śląskie (1945–50)
  • woj. opolskie (1950–75)
Miasta (1945–75)
Osiedla (1954–72)
Gminy wiejskie
(1945–54 i 1973–75)
  • Chróścina (od 1952)
  • Chrząstowice (Chrząsty)
  • Czarnowąsy (do 1974)
  • Dąbrówka Dolna (do 1954)
  • Dobrzeń Wielki (Dobrzeń)
  • Gosławice (do 1954)
  • Groszowice (do 1954)
  • Komprachcice
  • Krapkowice (Chrapkowice) (do 1954)
  • Kup (Kupy) (do 1954)
  • Łubniany (Ługniany)
  • Murów (od 1973)
  • Nowa Wieś Królewska (do 1954)
  • Ozimek
  • Pokój
  • Popielów
  • Prószków (Pruszków)
  • Przywory (1973–74)
  • Tarnów Opolski (Tarnów)
  • Turawa
  • Wójtowa Wieś (do 1954)
  • Wrzoski (do 1951)
  • Zagwiździe (do 1954)
Gromady (1954–72)
  • Boguszyce (1954–72)
  • Brynica (1954–61)
  • Budkowice Stare (1954–72)
  • Chmielowice (1954–61)
  • Chróścice (1954–72)
  • Chróścina (1954–72)
  • Chrząstowice (1954–72)
  • Czarnowąsy (1954–72)
  • Dąbrówka Dolna (1954–72)
  • Dębie (1954–61)
  • Dobrzeń Wielki (1954–72)
  • Domaradz (1954–61)
  • Domecko (1954–59)
  • Dylaki (1954–61)
  • Gosławice (1954–61)
  • Górki (1954–59)
  • Grodziec (1954–61)
  • Groszowice (1954–55)
  • Grudzice (1954–72)
  • Jełowa (1954–72)
  • Komprachcice (1954–72)
  • Krasiejów (1954–61)
  • Kup (1954–72)
  • Ligota Prószkowska (1954–59)
  • Ligota Turawska (1954–72)
  • Luboszyce (1954–72)
  • Łubniany (1954–72)
  • Malina (1954–59)
  • Murów (1954–72)
  • Ozimek (1954)
  • Ozimek (1961–72)
  • Pokój (1954–72)
  • Polska Nowa Wieś (1954–68)
  • Popielów (1954–72)
  • Prószków (1954–72)
  • Przywory (1954–72)
  • Radomierowice (1954–59)
  • Raszowa (1954–72)
  • Rogów Opolski (1954–55 →)
  • Schodnia Stara (1954–68)
  • Sławice (1954–61)
  • Stare Siołkowice (1954–72)
  • Tarnów Opolski (1954–72)
  • Turawa (1954–72)
  • Węgry (1954–72)
  • Winów (1959–72)
  • Wójtowa Wieś (1954–59)
  • Wróblin (1954–59)
  • Żużela (1954–55 →)
  • Żywocice (1954–55 →)