Thymelaea hirsuta
Systematyka[1][2] | |||
Domena | eukarionty | ||
---|---|---|---|
Królestwo | rośliny | ||
Podkrólestwo | |||
Nadgromada | |||
Gromada | |||
Podgromada | |||
Nadklasa | okrytonasienne | ||
Klasa | Magnoliopsida | ||
Nadrząd | |||
Rząd | ślazowce | ||
Rodzina | wawrzynkowate | ||
Rodzaj | wilczypieprz | ||
Gatunek | Thymelaea hirsuta | ||
Nazwa systematyczna | |||
Thymelaea hirsuta (L.) Endl. Gard. Dict. Abr. ed. 4. 28 Jan 1754[3] | |||
| |||
|
Thymelaea hirsuta (L.) Endl. – gatunek roślin z rodziny wawrzynkowatych (Thymelaeaceae Juss.). Występuje naturalnie na całym obszarze basenu Morza Śródziemnego[4][5].
Morfologia
- Pokrój
- Krzew dorastający do 1 m wysokości. Pędy są wyprostowane, rozpostarte lub zwisłe, młodsze białawo jedwabiście omszone, bardzo gęsto pokryte liśćmi[4][5].
- Liście
- Pojedyncze, łuskowate. Mają kształt od jajowatego do lancetowatego. Są grube, gęsto zachodzące na łodygę, zielone, błyszczące, nagie z zewnątrz, natomiast pokryte puchem od wewnętrznej strony[4][5].
- Kwiaty
- Zebrane po 2–5 z małe, częściowo zasłonięte kwiatostany. Mają żółtawą barwę. Gęsto owłosione hypancjum ma długość 3–4 mm. Płatki korony mają szeroko jajowaty kształt, są włochate z zewnętrznej strony i osiągają około 1 mm długości[4][5].
Biologia i ekologia
Roślina wiecznie zielona. Wydziela ostry zapach podobny do siarki, szczególnie podczas obdzierania z kory[6]. Kwitnie od marca do lipca. Rośnie w lasach i zaroślach, na stepach, półpustyniach i pustyniach, często w warunkach ekstremalnych. Występuje w zbiorowiskach roślinnych typu garig i frygana[5].
Jest trujący. Bydło nie zjada go, a ponieważ jako roślina przystosowana do warunków pustynnych ma rozlegle korzenie i eksploatuje wodę potrzebną innym roślinom, Beduini często usuwają go na wypasanych terenach[5].
Zastosowanie
- Jest używany do wytwarzania sznurów i lin. Robi się je ze zdartych, drobnych pasemek kory, które skręca się z sobą. Można otrzymywać dowolnie długie liny bez słabych punktów i węzłów. Cechuje je duża wytrzymałość. W starożytności używane były np. na statkach, do dzisiaj używane są przez Arabów. Takimi linami powiązano biblijnego Samsona, opowieść o którym podaje Księga Sędziów (16,4-13)[6].
- Drewno od 1797 r. w Izraelu jest używane do ręcznego wytwarzania papieru czerpanego, używanego w niektórych pracach artystycznych. Dobrze nadaje się do tego celu, dzięki swoim silnym, łykowatym włóknom[5].
- Na pustyni Negew Beduini wysuszonej kory używają do rozpalania ognia. Służy jako rozpałka; uderzanie w kamień metalowymi przedmiotami powoduje powstawanie iskier, od których zapala się sucha kora[5].
Przypisy
- ↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
- ↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-02-02] (ang.).
- ↑ The Plant List. [dostęp 2015-01-03].
- ↑ a b c d M. Blamey, C. Grey-Wilson: Toutes les fleurs de Méditerranée. Paris: Delachaux & Niestlé, 2009, s. 138. ISBN 978-2-603-01657-2. (fr.).
- ↑ a b c d e f g h Flowers in Israel. [dostęp 2015-01-28].
- ↑ a b Zofia Włodarczyk: Rośliny biblijne. Leksykon. Kraków: Instytut Botaniki im. W. Szafera PAN, 2011. ISBN 978-83-89648-98-3.