Tove Ditlevsen
Imię i nazwisko | Tove Irma Margit Ditlevsen | ||
---|---|---|---|
Data i miejsce urodzenia | 14 grudnia 1917 | ||
Data i miejsce śmierci | 7 marca 1976 | ||
Narodowość | duńska | ||
Dziedzina sztuki | literatura | ||
Nagrody | |||
|
Tove Irma Margit Ditlevsen[1] (ur. 14 grudnia 1917 w Kopenhadze, zm. 7 marca 1976[1] tamże) – duńska poetka i prozaiczka.
Życiorys
Urodziła się 14 grudnia 1917 roku w Kopenhadze[1], w robotniczej rodzinie[2]. Wychowała się w ubogiej dzielnicy[3]. Trudne relacje z rodziną, a w szczególności z matką, pozostawiły piętno na jej dalszym życiu[2].
Zaczęła pisać wiersze, gdy miała dziesięć lat[4]. Zadebiutowała w 1937 roku w magazynie „Vild Hvede”, publikując wiersz Til mit døde Barn o matce przemawiającej do martwego dziecka[4]. Dwa lata później ukazał się jej pierwszy, dobrze przyjęty[2], tomik poetycki Pigesind[2][4]. Z kolei debiutem prozatorskim Ditlevsen była wydana w 1941 roku powieść Man gjorde et Barn Fortræd[2]. Znaczny rozgłos przyniósł jej utrzymany w tradycyjnej formie poetyckiej tomik Blinkende Lygter (1947), który opisywał doświadczenia życiowe kobiet[2]. Na zamówienie duńskiego radia napisała dwie powieści: Vi har kun hinanden (1954) oraz To som elsker hinanden (1960)[4]. Prowadziła także rubrykę porad osobistych w tygodniku „Familie Journalen”[4] oraz udzielała się na łamach innych czasopism[2]. W 1956 roku została laureatką Złotych Laurów[5]. W zbiorze esejów Flugten fra opvasken (1959) Ditlevsen wyprzedziła idee ruchów feministycznych, nawołując kobiety do wyzwolenia się z narzuconych im ról społecznych[4].
Twórczość Ditlevsen w znacznym stopniu oparta jest na jej doświadczeniach z dorastania w ubogiej, robotniczej dzielnicy, które pojawiają się m.in. w powieści Ulica dzieciństwa i w serii brutalnie szczerych wspomnień, które ukazały się w latach 1967–1971[3]. Opisywała doświadczenia życiowe z punktu widzenia kobiet, nierzadko skupiając się na relacjach rodzinnych[2]. Ważnym tematem jej twórczości była także niestałość miłości[3].
Zmagała się z uzależnieniem od leków[2][4]. Popełniła samobójstwo[2].
Twórczość
poezja
- 1939: Pigesind
- 1942: Lille Verden: Digte
- 1947: Blinkende Lygter
- 1961: Den hemmelige rude
- 1969: De voksne
- 1973: Det runde værelse
proza
- 1941: Man gjorde et Barn Fortræd
- 1943: Barndommens Gade, wyd. pol.: Ulica dzieciństwa. Agata Lubowicka (tłum.). Marpress, 2021. ISBN 978-83-7528-200-9.
- 1944: Den fulde Frihed – zbiór opowiadań
- 1946: For Barnets Skyld
- 1948: Dommeren – zbiór opowiadań, wyd. pol. jako Moja żona nie tańczy (razem z Paraplyen i Den onde lykke), tłum. Iwona Zimnicka, Wydawnictwo Czarne, Wołowiec 2022, ISBN 978-83-8191-549-6.
- 1952: Paraplyen – zbiór opowiadań
- 1954: Vi har kun hinanden
- 1959: Flugten fra opvasken – eseje
- 1960: To som elsker hinanden
- 1967: Barndom, wyd. polskie jako Trylogia kopenhaska (razem z Ungdom i Gift), tłum. Iwona Zimnicka, Wydawnictwo Czarne, Wołowiec 2021, ISBN 978-83-8191-291-4.
- 1967: Ungdom
- 1968: Ansigterne, wyd. pol.: Twarze. Elżbieta Frątczak-Nowotny (tłum.). Kojro, 2007. ISBN 978-83-916458-4-0.
- 1971: Gift
- 1975: Tove Ditlevsen om sig selv
- 1975: Vilhelms værelse
Przypisy
- ↑ a b c LiseL. Busk-Jensen LiseL., Tove Ditlevsen [online], Den Store Danske, 24 lutego 2020 [dostęp 2021-03-08] (duń.).
- ↑ a b c d e f g h i j k Ditlevsen, Tove (1917–1976), [w:] JanJ. Sjåvik JanJ., Historical Dictionary of Scandinavian Literature and Theater, Scarecrow Press, 19 kwietnia 2006, s. 49–51, ISBN 978-0-8108-6501-3 [dostęp 2021-03-08] (ang.).
- ↑ a b c d Sven H.S.H. Rossel Sven H.S.H., Ditlevsen, Tove (1918-76), [w:] The Columbia Dictionary of Modern European Literature, Jean-AlbertJ.A. Bédé, William B.W.B. Edgerton (red.), wyd. 2, Columbia University Press, 1980 (ang.).
- ↑ a b c d e f g h LiseL. Busk-Jensen LiseL., The Labyrinth of Memory [online], Nordic Women's Literature, 20 stycznia 2012 [dostęp 2021-03-08] (ang.).
- ↑ De Gyldne Laurbær [online], Den Store Danske [dostęp 2021-03-09] (duń.).
- ISNI: 0000000083703385
- VIAF: 32787734
- LCCN: n79053819
- GND: 118526030
- NDL: 00682190
- LIBRIS: c9prrp5w3p0nqn2
- BnF: 119002650
- SUDOC: 026833107
- SBN: MILV008499
- NKC: ola2003165524
- BNE: XX908238
- NTA: 069722404
- BIBSYS: 90085488
- CiNii: DA02059762
- Open Library: OL415761A
- PLWABN: 9811812841705606
- NUKAT: n2007133284
- J9U: 987007278213705171
- PTBNP: 1884058
- LNB: 000012448
- NSK: 000467959
- CONOR: 68058979
- LIH: LNB:xhe;=CP
- Britannica: biography/Tove-Ditlevsen
- NE.se: tove-ditlevsen
- SNL: Tove_Ditlevsen
- VLE: tove-ditlevsen
- DSDE: Tove_Ditlevsen
- Hrvatska enciklopedija: 15474