Wacław Husarski

Wacław Husarski
Pełne imię i nazwisko

Wacław Teofil Husarski

Data i miejsce urodzenia

20 listopada 1883
Warszawa

Data i miejsce śmierci

27 stycznia 1951
Sokołowsko
k. Wałbrzycha

Zawód, zajęcie

konserwator zabytków,
krytyk artystyczny,
historyk sztuki, malarz

Rodzice

Stanisław i Wiktoria
z d. Rosenblum

Multimedia w Wikimedia Commons
Grób Wacława Husarskiego na warszawskich Powązkach
Projekt znaczka pocztowego autorstwa Wacława Husarskiego i Józefa Toma, 1918

Wacław Teofil Husarski (ur. 20 listopada 1883 w Warszawie, zm. 27 stycznia 1951 w Sokołowsku)[1] – polski konserwator zabytków, historyk sztuki, krytyk artystyczny, malarz.

Życiorys

Uczył się w Gimnazjum Wojciecha Górskiego w Warszawie oraz szkole realnej w Łowiczu. Studia odbywał z przerwami w Paryżu w Académie Julian, Akademii Colarossiego, Instytucie Nauk Politycznych oraz na Sorbonie[2] w latach 1902–1906. Po powrocie do kraju rozpoczął działalność malarską. W latach 1908–1910 odbył podróże artystyczne do Włoch i Francji. Od 1912 należał do Towarzystwa Opieki nad Zabytkami Przeszłości (TOnZP), udzielając się w sekcji konserwatorskiej. W następnym roku debiutował w miesięczniku „Sztuka” jako krytyk.

W czasie I wojny światowe wykładał historię sztuki na Uniwersytecie Ludowym w Warszawie i równocześnie prowadził dział krytyki literackiej w dzienniku „Głos Stolicy” oraz miesięczniku „Sfinks”. W latach 1919–1921 pracował w Siedlcach jako państwowy konserwator zabytków. Od 1924 należał do Stowarzyszenia Artystów „Rytm”. Oprócz obrazów wystawiał projekty ceramiki oraz haftu.

W połowie lat 20. XX w. zaprzestał twórczości artystycznej i poświęcił się krytyce literackiej oraz historii sztuki. W latach 1924–1935 był redaktorem artystycznym oraz autorem artykułów w „Tygodniku Ilustrowanym”. Publikował teksty, m.in. recenzje, w takich czasopismach jak „Wiadomości Literackie[2], „Czas”, „Wiek XX”, „Pani”, „Południe”, „Sztuki Piękne”, „Przegląd Współczesny”, „Świat Książki” i „Pologne litteraire”.

W 1932 uzyskał habilitację w warszawskiej Wolnej Wszechnicy Polskiej w zakresie historii sztuki[2]. Od 1935 wykładał ten przedmiot w Państwowym Instytucie Nauczycielskim. W latach 1945–1949 był profesorem historii sztuki na Uniwersytecie Łódzkim[2]. W 1935 został członkiem PEN Clubu[3]. W latach 1945–1946 pełnił funkcję wojewódzkiego konserwatora zabytków w Łodzi[4].

Ostatnie lata życia spędził w sanatorium w Sokołowsku pod Wałbrzychem, lecząc ciężką chorobę płuc. Zmarł tam 27 stycznia 1951.

Twórczość

Jego działalność artystyczna obejmowała również projektowanie i wykonawstwo ekslibrisów. Tworzył je w technice akwaforty, rysunku i cynkotypii kreskowej[5].

Jako krytyk i historyk zajmował się problematyką stylu w XIX w. (Le style romantique, Paryż 1931) oraz sztuki polskiej, głównie nowożytnej i nowoczesnej, ukazując jej wkład w sztukę europejską. Publikował m.in. prace popularnonaukowe z zakresu sztuki[2].

Publikacje

  • Malarstwo nowoczesne, 1925
  • Kościół farny w Kazimierzu Dolnym, 1924
  • Velazquez-Ribera-Murillo, 1925
  • Francisco Goya y Lucientes, 1925
  • Karykatura w Polsce, 1926
  • Portreciści angielscy, 1927
  • Le style romantique, 1931
  • Attyka polska i jej wpływy na kraje sąsiednie, 1936
  • Nowoczesne malarstwo francuskie, 1937
  • Malarstwo włoskie • Odrodzenie, 1939
  • Józef Brandt, 1949
  • Kazimierz Dolny, 1953 – wyd. pośmiertnie, opracowanie dorobku życiowego

Przekłady

Przypisy

  1. Wacław Husarski, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2024-02-18] .
  2. a b c d e MarekM. Zgórniak MarekM., Husarski Wacław, [w:] MariaM. Prosińskia-Jackl (red.), Słownik historyków polskich, Warszawa: Wiedza Powszechna, 1994, s. 190, ISBN 83-214-1051-0  (pol.).
  3. Czy wiesz kto to jest?. Stanisław Łoza (redakcja). Warszawa: Główna Księgarnia Wojskowa, 1938, s. 269. [dostęp 2021-03-10]. (pol.).
  4. Roman Marcinek, Tomasz Woźniak: Służby konserwatorskie. W: Piotr Dobosz, Olga Dyba, Andrzej Gaczoł, Roman Marcinek, Jacek Rulewicz, Andrzej Siwek, Tomasz Woźniak: Działaj i miej nadzieję. Stulecie państwowych służb konserwatorskich w Polsce 1918–2018. Narodowy Instytut Dziedzictwa w Warszawie, s. 89. ISBN 978-83-66160-15-6.
  5. Ekslibris polski (H) [online], ekslibrispolski.pl, 3 grudnia 2014 [dostęp 2021-03-10]  (pol.).
  6. Jean-JacquesJ.J. Rousseau Jean-JacquesJ.J., Emil, czyli o wychowaniu • Część 1, 1930 [dostęp 2022-04-23] .

Bibliografia

  • BarbaraB. Miodońska BarbaraB., Wacław Teofil Husarski [online], ipsb.nina.gov.pl [dostęp 2021-02-28]  (pol.).
  • S.H. Ś. p. Wacław Husarski (20 XI 1883 – 27 I 1951). „Ochrona Zabytków”. 4/3-4 (14-15), s. 225, 1951. [dostęp 2021-03-10]. (pol.). 
  • p
  • d
  • e
Wojewódzcy konserwatorzy zabytków w Łodzi

  • ISNI: 0000000079117092
  • VIAF: 101718100
  • LCCN: nr92011032
  • GND: 1223625079
  • NKC: mub2010569561
  • NTA: 130777641
  • PLWABN: 9810635593405606
  • NUKAT: n93090038
  • LIH: LNB:BpiD;=Bv
  • PWN: 3913353