Zalewo (gmina)

Zalewo
gmina miejsko-wiejska
Ilustracja
Siedziba Urzędu Miasta i Gminy Zalewo
Herb Flaga
Herb Flaga
Państwo

 Polska

Województwo

warmińsko-mazurskie

Powiat

iławski

TERC

2807073

Burmistrz

Piotr Pietrasik

Powierzchnia

254,34 km²

Populacja (30.06.2016)
• liczba ludności


6904[1]

• gęstość

27,2 os./km²

Nr kierunkowy

89

Tablice rejestracyjne

NIL

Adres urzędu:
ul. Częstochowska 8
14-230 Zalewo
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego
Mapa konturowa województwa warmińsko-mazurskiego, po lewej znajduje się punkt z opisem „Zalewo”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, u góry znajduje się punkt z opisem „Zalewo”
Ziemia53°51′N 19°36′E/53,845872 19,603492
Multimedia w Wikimedia Commons
Strona internetowa
Biuletyn Informacji Publicznej

Zalewo – gmina miejsko-wiejska w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie iławskim. Siedziba gminy to Zalewo.

Według danych z 31 grudnia 2010[2] gminę zamieszkiwało 7365 osób. Natomiast według danych z 31 grudnia 2019 roku[3] gminę zamieszkiwało 6763 osób.

Gmina Zalewo położona jest w zachodniej części województwa warmińsko-mazurskiego, w północnej części powiatu iławskiego. Gmina graniczy z gminami Iława i Susz z powiatu iławskiego, a ponadto z gminami Małdyty i Miłomłyn (powiat ostródzki) oraz gminą Stary Dzierzgoń (województwo pomorskie).

W granicach gminy poza miastem Zalewo znajduje się 29 miejscowości. Największymi (nie licząc Zalewa) są: Półwieś – 392, Dobrzyki – 376 i Jerzwałd – 361 mieszkańców.

Na terenie gminy przebiegają drogi: wojewódzka nr 519 Morąg-Zalewo-Stary Dzierzgoń oraz sieć dróg powiatowych (m.in. Zalewo-Iława, Zalewo-Susz, Zalewo-Rychliki). Odległość miasta Zalewo od drogi krajowej nr 7 wynosi ok. 11 km. Do Iławy (siedziby władz powiatowych) z Zalewa jest około 35 km, do Olsztyna jest ok. 75 km. Odległość Zalewa od stolicy kraju – Warszawy wynosi ok. 270 km. Wiodącą funkcją gospodarki gminy jest rolnictwo, rozwijające się na bazie gospodarstw indywidualnych. Obszar gminy charakteryzuje się pagórkowatym krajobrazem z licznymi jeziorami.

Historia

Gmina zbiorowa Zalewo z siedzibą w pozbawionym praw miejskich Zalewie (niem. Saalfeld in Ostpreussen)[4] powstała 30 października 1945 w powiecie morąskim na obszarze okręgu mazurskiego, na terenie tzw. Ziem Odzyskanych[5]. 28 czerwca 1946 gmina weszła w skład nowo utworzonego woj. olsztyńskiego[6]. 14 lutego 1946 gminę zamieszkiwało 2895 mieszkańców[7].

Według stanu z 1 lipca 1952 roku gmina Zalewo była podzielona na 13 gromad: Barty, Dobrzyki, Gajdy, Jerzwałd, Kupin, Matyty, Mazanki, Pozorty, Półwieś, Rucewo, Siemiany, Witoszewo i Zalewo[8].

Gmina została zniesiona 29 września 1954 wraz z reformą wprowadzającą gromady w miejsce gmin[9].

Gminę Zalewo przywrócono 1 stycznia 1973 w powiecie morąskim w woj. olsztyńskim[10] po reaktywowaniu gmin[11]. W 1973 gmina obejmowała takie nieistniejące współcześnie, a ówcześnie niezamieszkane miejscowości, jak dawne majątki Lipniak czy Nowiny Bądeckie, leśniczówka Nowiny Kiemańskie, osada Lisówka czy przysiółki Uroczysko (poczta Boreczno) i Młynik oraz gajówka Rozdroże (dwa ostatnie - poczta Janiki Wielkie)[12]. W latach 1975–1998 gmina położona była w województwie olsztyńskim.

Od 1999 roku znajduje się w powiecie iławskim w województwie warmińsko-mazurskim.

Struktura powierzchni

Według danych z roku 2002[13] gmina Zalewo ma obszar 254,34 km², w tym:

  • użytki rolne: 53%
  • użytki leśne: 19%

Gmina stanowi 18,36% powierzchni powiatu.

Demografia

Dane z 31.12.2017 roku[14]

Opis Ogółem Kobiety Mężczyźni
jednostka osób % osób % osób %
populacja 6 852 100 3 412 49,8 3 440 50,2
gęstość zaludnienia
(mieszk./km²)		 27 13 14
Gmina zalewo

Według danych 31.12.2003 r., w gminie mieszkało 7569 osób, z tego ludność miejska liczyła 2403 mieszkańców, wiejska – 5166 mieszkańców, liczba gospodarstw domowych – 2196, liczba mieszkań zamieszkanych na stałe – 1868 (dane z Urzędu Miejskiego w Zalewie).

Gęstość zaludnienia gminy wynosi 30 osób/1 km² i jest o ponad połowę mniejsza od średniej w województwie. Saldo migracji zarówno w odniesieniu do miasta, jak i gminy Zalewo charakteryzuje się w ostatnim okresie wartościami ujemnymi.

  • Piramida wieku mieszkańców gminy Zalewo w 2014 roku[1].


Sąsiednie gminy

Iława, Małdyty, Miłomłyn, Stary Dzierzgoń, Susz

Przypisy

  1. ↑ a b Gmina Zalewo w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2016-03-17] , liczba ludności na podstawie danych GUS.
  2. ↑ Baza Demograficzna – Tablice predefiniowane – Wyniki badań bieżących; Stan i struktura ludności; Ludność według płci i miast. GUS. [dostęp 2010-09-14]. (pol.).
  3. ↑ l, Ludność. Stan i struktura ludności oraz ruch naturalny w przekroju terytorialnym (stan w dniu 31.12.2019), 31 grudnia 2019 .
  4. ↑ Zmiany administracyjne miast i osiedli 1918-1963, Warszawa, 1964, s. 191-192, 208
  5. ↑ Pismo starosty morąskiego z 30X 1945 (Wojewódzkie Archiwum Państwowe w Olsztynie, Urząd Pełnomocnika Rządu RP na Okręg Mazurski w Olsztynie, 170, k. 56)
  6. ↑ Dz.U. z 1946 r. nr 28, poz. 177
  7. ↑ Spis sumaryczny w 1946
  8. ↑ Wykaz Gromad Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej według stanu z dnia 1.VII 1952 r., PRL, GUS, Warszawa
  9. ↑ Dz.U. z 1954 r. nr 43, poz. 191
  10. ↑ Uchwała Nr XXI/83/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 6 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia gmin w województwie olsztyńskim (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 7 grudnia 1972 r., Nr 13, Poz. 176)
  11. ↑ Dz.U. z 1972 r. nr 49, poz. 312
  12. ↑ "Morąg – z dziejów miasta i powiatu", Pojezierze, Olsztyn 1973
  13. ↑ Portal Regionalny i Samorządowy REGIOset. regioset.pl. [dostęp 2010-09-14]. (pol.).
  14. ↑ Gmina Zalewo w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2019-12-19] , liczba ludności na podstawie danych GUS.

Bibliografia

  • Program Ochrony Środowiska Miasta I gminy Zalewo na lata 2004-2007, Olsztyn 2004
  • p
  • d
  • e
Gmina Zalewo
Miejscowości gminy
Miasto
Część miasta
Wsie
Części wsi
Przysiółek wsi
Osady
Osada leśna
Niestandaryzowana
miejscowość
Jednostki pomocnicze gminy
Osiedla
  • Osiedle Wileńskie
  • Osiedle Centrum
  • Osiedle Kościelne
  • Osiedle Cztery Pory Roku
Sołectwa
  • Bajdy
  • Barty
  • Bądki
  • Boreczno
  • Dajny
  • Dobrzyki
  • Duba
  • Gajdy
  • Girgajny
  • Janiki Wielkie
  • Jaśkowo
  • Jerzwałd
  • Kupin
  • Matyty
  • Mazanki
  • Międzychód
  • Półwieś
  • Rąbity
  • Śliwa
  • Urowo
  • Wielowieś
  • Wieprz
  • Witoszewo

Herb Gminy Zalewo

  • p
  • d
  • e
Powiat morąski (1945–1975)
Przynależność wojewódzka
Miasta
Gminy wiejskie
(1945–54 i 1973–75)
  • Boguchwały (1946–54)
  • Boreczno (1947–54)
  • Bramka (Niebostrzeż, Bogaczewo) (1946–47 i 1948–54)
  • Janiki Wielkie (Hanuszewo) (1946–47)
  • Królewo (1946–54)
  • Małdyty (Niebytów) (1945–54 i od 1973)
  • Miłakowo (Lubieniów) (1945–54 i od 1973)
  • Morąg (1945–46 i od 1973)
  • Myślice (Miślewo) (1945–54)
  • Słonecznik (Wesołowo) (1945–54)
  • Stary Dzierzgoń (1945–54 i od 1973)
  • Zalewo (1945–54 i od 1973)
Gromady
(1954–72)
  • Barty (1954–57)
  • Bogaczewo (1954–57)
  • Boguchwały (1954–72)
  • Boreczno (1954–72)
  • Bramka (1954–57)
  • Brzydowo (1954–57)
  • Dobrocin (1954–57)
  • Dobrzyki (1954–57)
  • Janiki Wielkie (1954–59)
  • Jerzwałd (1954–61)
  • Jurki (1954–68)
  • Królewo (1954–72)
  • Książnik (1954–57)
  • Liksajny (1954–59)
  • Lubochowo (1954–59)
  • Małdyty (1954–72)
  • Miłakowo (1954–72)
  • Morąg (1954–72)
  • Mostkowo (← 1958–61 (→))
  • Myślice (1954–72)
  • Przezmark (1954–59)
  • Słonecznik (1954–72)
  • Stare Miasto (1954–59)
  • Stary Dzierzgoń (1954–72)
  • Strużyna (1954–59)
  • Szymonowo (1954–70)
  • Warkałki (1954–57)
  • Wielki Dwór (1954–68)
  • Włodowo (1954–59)
  • Wodziany (1970–72)
  • Zalewo (1954–72)
  • Żabi Róg (1954–72)