Zasłonak glinkowaty
Systematyka | |||
Domena | eukarionty | ||
---|---|---|---|
Królestwo | grzyby | ||
Typ | podstawczaki | ||
Klasa | pieczarniaki | ||
Rząd | pieczarkowce | ||
Rodzina | zasłonakowate | ||
Rodzaj | zasłonak | ||
Gatunek | zasłonak glinkowaty | ||
Nazwa systematyczna | |||
Cortinarius bolaris (Pers.) Fr. Epicr. syst. mycol. (Upsaliae): 282 (1838) | |||
Zasięg | |||
Zasięg występowania w Europie i Azji | |||
|
Zasłonak glinkowaty (Cortinarius bolaris (Pers.) Fr.) – gatunek grzybów należący do rodziny zasłonakowatych (Cortinariaceae)[1]
Systematyka i nazewnictwo
Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Cortinarius, Cortinariaceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].
Synonimy naukowe[2]:
- Agaricus bolaris Pers. 1801
- Inoloma bolare (Pers.) Wünsche 1877
Nazwę polską podał Andrzej Nespiak w 1975 r[3].
Morfologia
- Kapelusz
Średnica 3-6 cm, kształt początkowo półkulisty lub łukowaty, później prostołukowaty, starsze okazy stają się płaskie. Powierzchnia jasnożółtawa, pokryta łuskami w kolorze od cynobrowoczerwonego do szafranoczerwonego. Podczas suchej pogody kapelusz płowieje[4]. Powierzchnia jest sucha, niehigrofaniczna[5].
- Blaszki
Początkowo kremowożółte lub bladoochrowożółte, z czasem ciemnieją i stają się płowordzawe, na koniec jasnocynamonowe[4]. Są nieco przyrośnięte do trzonu i dość gęste[5].
- Trzon
Wysokość 4-8 cm, grubość do 1,5 cm, walcowaty. U młodych okazów pełny, u starszych pusty. Powierzchnia pod kapeluszem białokremowa i trochę łuskowata, poza tym ma kolor białawożółtawy i pokryta jest dość gęsto cynowobrowoczerwonymi włókienkami i łuskami. Podstawa ciemniejsza, ciemnoczerwona[4].
W kapeluszu białawy, w trzonie żółtawy lub ochrowy, u podstawy jeszcze ciemniejszy, szarawożółty. Z czasem stopniowo coraz bardziej ciemnieje i staje się czerwonobrązowy. Smak i zapach niewyraźny[4].
- Cechy mikroskopowe
Wysyp zarodników czerwonobrązowy. Zarodniki jajowate lub niemal kuliste, nieco brodawkowate, o rozmiarach 6-8 × 5-6 μm. Pleurocystyd brak[5].
Występowanie i siedlisko
Jest szeroko rozprzestrzeniony we wschodniej części Ameryki Północnej, notowany jest też w Kostaryce[5]. Występuje także w większości krajów Europy[6].
Rośnie w lasach liściastych i mieszanych, na ziemi, wśród mchów. W Polsce owocniki wytwarza od sierpnia do listopada. Rośnie niemal wyłącznie pod bukami[3], rzadko tylko pod dębami. Preferuje gleby kwaśne. Zazwyczaj występuje pojedynczo, czasami tylko tworzy niewielkie grupki owocników i[6].
Znaczenie
Grzyb mikoryzowy[3], grzyb trujący. Zawiera orellaninę i powoduje zatrucia orellaninowe (8 grupa zatruć grzybowych)[4].
Gatunki podobne
Zasłonaki tworzą bardzo liczną grupę gatunków, na ogół trudnych do rozróżnienia. Zasłonaka glinkowatego jednak łatwo odróżnić, gdyż posiada kilka charakterystycznych cech: czerwonołuskowaty kapelusz, trzon typowo walcowaty i charakterystyczną barwę kapelusza i trzonu[5].
Przypisy
- ↑ a b Index Fungorum. [dostęp 2013-03-05]. (ang.).
- ↑ Species Fungorum. [dostęp 2013-04-15]. (ang.).
- ↑ a b c Władysław Wojewoda: Checklist of Polish Larger Basidiomycetes. Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski. Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003. ISBN 83-89648-09-1.
- ↑ a b c d e Pavol Škubla: Wielki atlas grzybów. Poznań: Elipsa, 2007. ISBN 978-83-245-9550-1.
- ↑ a b c d e MushroomEXpert. [dostęp 2013-03-04]. (ang.).
- ↑ a b Cortinarius bolaris. [dostęp 2013-06-10].