Zasłonak przyprószony

Zasłonak przyprószony
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

grzyby

Typ

podstawczaki

Klasa

pieczarniaki

Rząd

pieczarkowce

Rodzina

zasłonakowate

Rodzaj

zasłonak

Gatunek

zasłonak przyprószony

Nazwa systematyczna
Cortinarius epipoleus Fr.
Epicr. syst. mycol. (Upsaliae): 277 (1838) [1836-1838]
Multimedia w Wikimedia Commons

Zasłonak przyprószony (Cortinarius epipoleus Fr.) – gatunek grzybów należący do rodziny zasłonakowatych (Cortinariaceae)[1].

Systematyka i nazewnictwo

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Cortinarius, Cortinariaceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].

Po raz pierwszy zdiagnozował go Elias Fries w 1838 r.[1] Synonimy[2]:

  • Gomphos epipolius (Fr.) Kuntze 1891
  • Myxacium epipoleum (Fr.) M.M. Moser 1953

Polską nazwę utworzył Andrzej Nespiak w 1975 r.[3]

Morfologia

Kapelusz

Średnica 3–7 cm, początkowo półkulisty, potem płasko rozpostarty, zazwyczaj z garbkiem. Powierzchnia w stanie wilgotnym śliska, w młodości ochrowo-szara z odcieniem oliwkowo-fioletowym, potem blaknie i staje się szarobiała z niebieskawym ochrowym środkiem, w stanie suchym jedwabiście włóknista. Zasnówka biaława[4].

Blaszki

Początkowo jasne, gliniastoochrowe, nigdy fioletowe, później rdzawoszarobrązowe[4].

Trzon

Wysokość 5–9 cm, grubość 1–1,5 cm, walcowaty. Powierzchnia śluzowata, biała lub szarawa, pod kapeluszem fioletowa[4].

Miąższ

Białawy, czasem na szczycie trzonu szaro-fioletowy. O niewyrażnym zapachu i łagodnym smaku[4].

Reakcje chemiczne

Pod wpływem NaOH zmienia barwę na brązową[4].

Cechy mikroskopowe

Zarodniki prawie kuliste, 7–9 × 5,5–7 µm, umiarkowanie brodawkowate[4].

Występowanie i siedlisko

W Polsce do 2003 r. jedyne jego stanowisko podał anonimowy autor w 1968 r. nad Morskim Okiem w Tatrach. Władysław Wojewoda umieścił go na czerwonej liście gatunków zagrożonych w kategorii I – gatunki o bliżej nieokreślonym stopniu zagrożenia[3].

Naziemny grzyb mykoryzowy. Występuje w lasach iglastych i mieszanych, zwłaszcza pod świerkami[3], często wśród mchów. Preferuje miejsca wilgotne[4].

Gatunki podobne

Zasłonak słonawy (Cortinarius salor) odróżnia się bladoniebieskim kolorem blaszek młodych owocników i matową powierzchnią kapelusza. Zasłonak białofioletowy (Cortinarius alboviolaceus) nie jest śliski[4].

Przypisy

  1. a b c Index Fungorum [online] [dostęp 2021-10-14] .
  2. Species Fungorum [online] [dostęp 2021-10-14] .
  3. a b c WładysławW. Wojewoda WładysławW., Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, ISBN 83-89648-09-1 .
  4. a b c d e f g h Cortinarius epipoleus Fr. 1838. Pavučinec lepkavý [online] [dostęp 2021-10-14] .
Identyfikatory zewnętrzne (takson):
  • BioLib: 425993
  • GBIF: 6015073
  • CoL: YKRS