Jug Rusije (1919–1920)

Юг России Jug Rusije teritorija sa centraliziranom vlašću ?   ?   ?   ? – ?   ?   ? Zastava Grb Glavni grad Jekaterinodar Sevastopolj (od marta 1920.) Jezik/ci ruski ukrajinski (na teritoriji Ukrajine od 26. oktobra 1920) [[1] Religija pravoslavlje Politička struktura teritorija sa centraliziranom vlašću Glavni komandant Oružanih snaga Juga Rusije  - 8. januar 1919 — 4. april 1920 A. I. Denjikin  - 4. april — 11. maj 1920 P. N. Vrangelj Historija  - Uspostava 8. januar 1919  - ujedinjenje Donske i Dobrovoljačke armije u Oružane snage Juga Rusije (OSJR) 8. januar 1919  - Kubansko-Novorosijska operacija i Novorosijska evakuacija na Krim mart 1920  - preimenovanje OSJR u Rusku armiju 11. maj 1920  - Prestanak 22. novembar 1920

Jug Rusije (rus. Юг России), također poznat i kao Bijeli Jug (rus. бе́лый Юг) ili Bijeli Jug Rusije (rus. бе́лый Юг Росси́и), u sovjetskoj historiografiji ponekad navođen i kao Denjikija (rus. Дени́кия) i Dobrovoljija (rus. Доброво́лия) je izraz koji se koristi za područja nekadašnjeg Ruskog Carstva koja su se za vrijeme ruskog građanskog rata od 1919. do 1920. nalazila pod vlašću kontrarevolucionarnog Bijelog pokreta, odnosno formacija Dobrovoljačke armije kasnije transformiranih u Oružane snage Juga Rusije (OSJR).

Dobrovoljačka armija, koja je osnovana na području Rostova na Donu, ispočetka nije imala uspjeha u borbi protiv osnovane Crvene armije, te je do kraja 1918. godine područje pod njenom vlašću bilo svedeno na područje Kubanja. Poraz Centralnih sila je, međutim, omogućio logističku i vojnu podršku sila Antante, a uspjesi generala Antona Denjikina su potakli kozake Donske armije da im se početkom 1919. godine priključe, odnosno udruže u OSJR. Tokom sljedećih nekoliko mjeseci OSJR je postala najjača od svih antisovjetskih formacija na području bivšeg Ruskog Carstva. To joj je omogućilo da do sredine 1919. godine uz Kubanj pod svoj nadzor stavi Sjeverni Kavkaz, donji dio Povolžja, tzv. Černozemlje (koje je uključivalo gradove Kursk, Orel i Voronjež, te poluotok Krim i najveći dio današnje Ukrajine (uključujući prijestolnicu Kijev i gradove kao Harkov i Odesa). Time je Jug Rusije postao najmnogoljudniji od svih antisovjetskih entiteta stvorenih tokom građanskog rata.

Impresivni vojnički uspjesi se, međutim, nisu pretočili u političke, s obzirom da Denjikin nije uspio stvoriti čvrst savez među etnički i ideološki podijeljenim antisovjetskim frakcijama, niti koliko-toliko efikasnu civilnu upravu. Jug Rusije je u praksi bio vojna diktatura, gdje su lokalni zapovjednici provodili Bijeli teror, odnosno metode nimalo različite od boljševičkog Crvenog terora, a što je od Denjikina okrenulo lokalno stanovništvo. Na kraju je reogranizirana Crvena armija u jesen 1919. započela kontraofenzivu koja je za nekoliko mjeseci na povlačenje na Kubanj. U proljeće 1920. je Denjikin predao komandu Pjotru Wrangelu,a OSJR se potom povukla na Krim. Padom Krima pod vlast Sovjeta je praktički nestao Jug Rusije.

Države u periodu građanskog rata i stvaranja SSSR (1917–1924)  

Prvi svjetski rat • Februarska revolucija • Oktobarska revolucija • RSFSR • Građanski rat • Bijeli pokret • Intervencija • Basmači • SSSR

Sjever • Pribaltik • Bjelorusija • Poljska Nesovjetske: Sjevernokarelijska Država • Olonecka vlada • Sjeverna oblast • Republika Sjeverna Ingrija • Kraljevina Finska • Republika Finska • Baltička Kneževina • Vojvodstvo Kurlandije i Semigalije • Sjevero-zapadna vlada • Latvijska republika • Kraljevina Litva • Litavska Republika • Srednja Litva • Bjeloruska Narodna Republika • Kraljevstvo-regenstvo Poljske • Republika Poljska • Estonska Republika Sovjetske: Finska Socijalistička Radnička Republika • Karelijska radnička komuna • Estonska radnička komuna • Sovjetska Republika Mornara i Mehaničara • Republika Iskolata • Latvijska Socijalistička Sovjetska Republika • Litvanska Sovjetska Republika • Litvansko-bjeloruska Sovjetska Socijalistička Republika • Sovjetska Socijalistička Republika Bjelorusija • Bjeloruska Sovjetska Socijalistička Republika • Privremeni revolucionarni komitet Poljske   Ukrajina • Besarabija • Krim Nesovjetske: Ukrajinska Narodna Republika • Ukrajinska Država • Holodnojarska Republika • Krimska Narodna Republika • Krimska regionalna vlada • Slobodna teritorija (Mahnovščina) • Moldavska Demokratska Republika • Jug Rusije Sovjetske: Ukrajinska Narodna Republika Sovjeta • Donjecko-Krivorožska Sovjetska Republika • Odeska Sovjetska Republika • Rumčerod • Sovjetska Socijalistička Republika Tavride • Ukrajinska Sovjetska Republika • Ukrajinska Sovjetska Socijalistička Republika • Krimska Sovjetska Socijalistička Republika • Krimska Autonomna Sovjetska Socijalistička Republika • Besarapska Sovjetska Socijalistička Republika • Moldavska Autonomna Sovjetska Socijalistička Republika   Don • Kuban • Sjeverni Kavkaz Nesovjetske: Svevelika Vojska Dona • Kubanska Narodna Republika • Republika Saveza Gorštaka Sjevernog Kavkaza • Sjeverno-Kavkaski Emirat • Jug Rusije • Privremena Tersko-Dagestanska vlada Sovjetske: Donska Sovjetska Republik • Kubanska Sovjetska Republika • Crnomorska Sovjetska Republika • Kubansko-Crnomorska Sovjetska Republika • Stavropoljska Sovjetska Republika • Terska Sovjetska Republika • Sjeverno-kavkaska Sovjetska Republika • Gorska Autonomna Sovjetska Socijalistička Republika   Povolžje • Ural • Sibir • Daleki istok Nesovjetske:  Orenburški Kozački Krug • Mala Baškirija • Država Burjat-Mongolija • Komuč • Privremena oblasna vlast Urala • Privremena sibirska vlada (Derbera) • Privremena sibirska vlada (Vologodskogo) • Sibirska Republika • Ruska Država  • Privremena sveruska vlada • Politički centar (Irkutsk) • Zabajkalska Kozačka Republika • Privremena jakutska oblasna narodna vlada • Priamurski kopneni kraj (Crni tampon) • Zeleni Klin • Ruska Istočna Granica • Primorska oblast Sovjetske: Amurska Radnička Socijalistička Republika • Mala Baškirija • Baškirska Autonomna Sovjetska Socijalistička Republika • Tatarska Autonomna Sovjetska Socijalistička Republika • Votska Autonomna Oblast • Čuvaška Autonomna Oblast • Kalmička Automomna Oblast • Marijska Autonomna Oblast • Radnička Komuna Nijemaca Povolžja • Autonomna Oblast Nijemaca Povolžja • Jakutska Autonomna Sovjetska Socijalistička Republika • Usurijska Republika • Dalekoistočna Republika   Zakavkazje Nesovjetske: Jugozapadna Kavkaska Demokratska Republika • Posebni zakavkaski komitet • Zakavkaski Komesarijat • Zakavkaska Demokratska Federativna Republika • Republika Gornja Armenija • Republika Armenija • Diktatura Centrokaspija • Azerbejdžanska Demokratska Republika • Arakska Republika • Privremena vojna diktatora Mugani • Muganska diktatura • Gruzijska Demokratska Republika Sovjetske: Armenska Sovjetska Socijalistička Republika' • Bakinska Komuna • Socijalistička Sovjetska Republika Abhazija • Azerbejdžanska Sovjetska Socijalistička Republika • Muganska Sovjetska Republika • Socijalistička Sovjetska Republika Gruzija • Južno-Osetijska Automona Oblast • Federativni Savez Socijalističkih Sovjetskih Republika Zakavkazja • Zakavkavska Socijalistička Federativna Sovjetska Republika • Adžarska Automona Sovjetska Socijalistička Republika • Nahičevanska Sovjetska Republika • Nahičevanska Autonomna Sovjetska Socijalistička Republika   Srednja Azija Nesovjetske: Alaška Autonomija • Buharski Emirat • Zakaspijska privremena vlada • Hivinski Kanat • Turkestanska Autonomija • Privremena ferganska vlada Sovjetske: Turkestanska Autonomna Sovjetska Socijalistička Republika • Kirgiska Autonomna Sovjetska Socijalistička Republika • Kara-Kirgiska Autonomna Oblast • Buharska Narodna Sovjetska Republika • Horezmska Narodna Sovjetska Republika • Horezmska Sovjetska Socijalistička Republika   Države izvan područja bivšeg Ruskog Carstva Nesovjetske: Zapadno-Ukrajinska Narodna Republika • Guculjska Republika • Ruska Narodna Republika Lemko • Republika Komanča • Republika Prekmuje • Vanjska Mongolija (diktatura Ungerna) • Administracija Zapadne Armenije • Republika Pont • Čehoslovačka Republika Sovjetske: Galicijska Socijalistička Sovjetska Republika • Ruska Krajina • Persidska Sovjetska Socijalistička Republika • Tuvinska Narodna Republika • Mađarska Sovjetska Republika • Slovačka Sovjetska Republika • Tarnobžeška Republika Srodno: Sovjetske države izvan prostora bivšeg Ruskog Carstva

 Podebljanim slovima označene države i entiteti koje su pokazale stabilnima i preživjeli period.