Novi Kozjak

Novi Kozjak
Crkva
Osnovni podaci
Država	Srbija
Pokrajina	Vojvodina
Upravni okrug	Južno-banatski
Opština	Alibunar
Stanovništvo
Stanovništvo (2022)	768
Geografija
Koordinate	45°11′02″N 20°51′32″E / 45.184°N 20.858833°E / 45.184; 20.858833
Novi Kozjak Novi Kozjak (Srbije)
Ostali podaci
Poštanski kod	26353
Pozivni broj	013
Registarska oznaka	PA

Koordinate: 45° 11′ 02" SGŠ, 20° 51′ 32" IGD

Novi Kozjak je selo u opštini Alibunar u južnobanatskom okrugu. Prostire se na severoistočnom delu oboda Deliblatske peščare. Leži na 45°11’ severne geografske širine i na 20°51’ istočne geografske dužine, na nadmorskoj visini od 87-89 metara. Broj stanovnika je 768 (2002.).

Početkom XIX veka, za vreme vladavine Ferdinanda Velikog, sa desne obale kanala Marije Terezije, postupanje plemića je bilo takvo da je dostiglo vrhunac nezadovoljstva kod naroda. Među iseljenicima se pojavio pokret za iseljavanje u Vojnu granicu gde je vojna služba bila blaža, a kuluka nije bilo.

Najveća grupa ovih nezadovoljnika se nalazila 1815. godine u selu Dolcu u Tamiškoj županiji. Na njihovom čelu se nalazio pop-Vuka Lalić, kojem je u svrhu naseljavanja dodeljen atar današnjeg Novog Kozjaka. Kod Lalića je očuvano predanje da su se oni doselili u Dolac iz Dalmacije. Tada je ceo atar bio pašnjak i nije pripadao ni jednom od susednih sela, jer je kao obodni deo peščare bio neplodan i ni jedno selo ga nije prihvatalo kao svoj. Preko te pustare je vodio put od Ilandže do Crepaje.

Prva i najveća grupa doseljenika se naselila 1. maja 1818. godine iz Dolca pod vođstvom Vuke Lalića. Osnovano je oko 100 kuća u kojima je živelo između 600 i 700 stanovnika.

Porodice koje potiču iz Dolca su: Lalić, Kovačev, Pisarov, Dragoj, Dumitrov, Vojnov, Žarkov, Prvački, Glavaš, Nedeljkov, Pandurov. Iste godine su u selo došle i porodice Nikolić (iz Čoke), Raškov (iz Runde), Perinci i Miletini (iz Ivande), Davidov (iz Šenđurđa), Todorovi (iz Dente), Bokašnov (iz Bokše), Grozdanić, Diklić, Milutinov i LJubotinov (iz sela Glavač u Lici), Idvorski (iz Idvora), Stankov (iz Bačke), Kosanić (iz Čanada). Posle 4-5 godina doselile su se još i porodice Toma (iz Kaloče) i Aleksić (iz Modoša, danas Jaša Tomić).Moraju se pomenuti još i Novakovi,jedna od porodica osnivača sela.Poreklom iz Bosne,odakle je Novak (po kome je porodica i dobila ime Novakov)došao u Kozjak nakon obracuna s Turcima. Ove porodice i dalje čine oko tri četvrtine stanovnika sela, od kojih je i dalje najbrojnija Lalić (oko polovine stanovnika).

Danas, većina stanovnika sela su Srbi pravoslavci, a pored njih žive i Mađari, Slovaci, Rumuni i Romi.

Prva crkva je izgrađena odmah po osnivanju naselja. Izgrađena je od pleatara na mestu oko 10 metara severno od današnje koja je izgrađena 1852. godine. Mesto njenog oltara je danas označeno krstom u porti crkve. U vreme gradnje nove crkve, sveštenik je bio Dimitrije Petrović. Pri gradnji crkve je selo oskudevalo u sredstvima, pa je izgrađena bez oltara, koji je dograđen tek 1878. NJega je radio LJubomir Aleksandrović.

Prvo ime sela je bilo Ferdinandsdorf (Ferdinandsdorf - Ferdinandovo selo), u čast tadašnjeg cara Ferdinanda. Kasnije, posle revolucije iz 1848., naziv biva mađarizovan u Ferdinandfálva. Ovo se ime održalo sve do 1918., kada dobija naziv Ferdin. Ovaj naziv je selo nosilo do 1947. (mada ga stanovnici i danas često koriste), kada je, na predlog Narodnog odbora, u znak sećanja na revolucionarne događaje na planini Kozjak u Makedoniji i na istoimeno spaljeno selo u podnožju planine, promenjeno u Kozjak, a 1951. u današnji oblik Novi Kozjak.

Novi Kozjak je danas mesna zajednica u okviru opštine Alibunar. U mestu postoji osnovna škola „Lidija Aldan“ u koju idu učenici od prvog do četvrtog razreda, dok od petog razreda osnovnu školu pohađaju u susednom selu Ilandža.

Prema popisu iz 2002. bilo je 768 stanovnika (prema popisu iz 1991. bilo je 997 stanovnika).

U naselju Novi Kozjak živi 643 punoletna stanovnika, a prosečna starost stanovništva iznosi 44,5 godina (43,1 kod muškaraca i 45,8 kod žena). U naselju ima 268 domaćinstava, a prosečan broj članova po domaćinstvu je 2,87.

Ovo naselje je velikim delom naseljeno Srbima (prema popisu iz 2002. godine).

Grafik promene broja stanovnika tokom 20. veka

Demografija Godina Stanovnika 1948. 1441 [1] 1953. 1415 1961. 1428 1971. 1281 1981. 1170 1991. 997 990 2002. 795 768

Portal Srbija

Novi Kozjak na Wikimedijinoj ostavi

• Satelitska mapa (Wikimapia)

http://www.novikozjak.com/index.html^{[mrtav link]}

• Plan naselja na mapi (Mapquest)

<!-
Koordinate: 45° 11' 04" SG Š, 20° 51' 53" IGD->