Tija (mitologija)

Tija (starogrčki: Θυία) bila je, u grčkoj mitologiji, žena koja se povezivala s kultovima nekoliko bogova. Njeno ime potiče od grčkoga glagola θύω = "žrtvovati". Od istoga glagola izvedeno je i ime jedne mirišljave bilje, tuje.

Prema fragmentarno sačuvanom Katalogu žena, koji se u antici pripisivao Hesiodu, Tija je bila kći Deukaliona i Pire te majka Magneta i Makedona, mitskog pretka antičkih Makedonaca, koje je rodila Zevsu.^[1][2]

U delfskom mitu^[3] Tija je nimfa najada jednog izvora na planini Parnasu u Fokidi (u središnjoj Grčkoj) i kći rečnog boga Kefisa.^[4] Ona je prva prinela žrtvu Dionisu i prva ga slavila orgijama. Otada su žene iz Atike, koje su svake godine išle na Parnas da orgijama slave Dionisa, i same nazivane tijadama.^[5]

Pričalo se da je s njom vodio ljubav Apolon i da je ona bogu rodila Delfa, eponimnog utemeljitelja grada Delfa, koji se razvio oko Apolonova svetilišta. Takođe su je povezivali s proročkim Kastalijskim izvorom, a neki su govorili da se ona iz tog izvora i rodila; Pausanija sledi onu tradiciju prema kojoj je ona bila kći autohtonog Kastalija. Tija se dovodila u vezu i s Kastalijom, nimfom istoimenog izvora, s Melenom, koja se takođe navodila kao delfova majka, kao i s korikijskim nimfama, najadama svete Korikijske spilje.^[5]

Prema nekima, s Tijom je ljubav vodio i Posejdon, a bila je i bliska prijateljica Hloridina.^[6]

Prema Herodotu, Delfljani su tokom grčko-persijskih ratova podigli jedan žrtvenik u Tiji, na mestu gde se nalazi sveti grad Tije, Kefisove kćeri, po kojoj je i samo mesto dobilo ime, i tu su im prinosili žrtve.^[4]