Sinkoti Kilisesi

41°17′42″K 42°15′36″D / 41.29500°K 42.26000°D / 41.29500; 42.26000İnançDoğu Ortodoks KilisesiMezhepGürcü Ortodoks KilisesiAçılış9-10. yüzyılMimariMimari türKiliseMimari biçimGürcü mimarisiÖzelliklerMalzemelerTaş

Sinkoti Kilisesi veya Singoti Kilisesi (Gürcüce: სინკოთის ეკლესია veya სინგოთის ეკლესია), tarihsel Şavşeti bölgesinde, günümüzde Şavşat ilçesinin Küplüce köyünde Orta Çağ'dan kalma Gürcü kilisesidir.[1]

Tarihçe

Sinkoti Kilisesi, bir köy kilisesi olup adını Sinkoti köyünden alır. Kilise, 9-10. yüzyılda, Gürcü krallığı döneminde inşa edilmiştir. Bir Hristiyan Gürcü köyü olan Sinkoti'yi Osmanlılar 16. yüzyılın ortalarında Gürcü idaresinden ele geçirmiştir. Bu tarihten sonra köy halkının Müslümanlaşmasıyla Sinkoti Kilisesi de cemaatsiz kalmış ve zaman içinde yıkılı harabeye dönüşmüştür. Nitekim 1904 yılında Şavşeti bölgesini gezen Nikolay Marr, Sinkoti köyünde, Gognidze ile Polotsieli arasında bulunduğunu ifade ettiği kilisenin yıkık halde olduğunu belirtmiştir.[2][3][4]

Mimari

Sinkoti Kilisesi, U-harfi biçimi galerili üç nefli ve kubbeli bazilikal planlı (dıştan 18.50×12.35 m) bir yapı olarak orta irilikte kaba yonu taşlarla inşa edilmiştir. Nikolay Marr da kilisenin düzgün yontulmamış kesme taşlarla inşa edildiğini, ancak sütunların iyi işlendiğini belirtmiştir. Kilisenin dış kaplama taşları büyük ölçüde sökülmüş veya dökülmüştür. Sinkoti Kilisesi, Gürcü Kilisesi’nin en önemli azizlerinden olan Aziz Giorgi’ye adanmış olan kilisenin kubbesi ve duvarlarının üst kısımları günümüze ulaşmamıştır. Yapının iki katlı olduğu mevcut yıkıntılardan da anlaşılmaktadır. Kilisenin apsisinin yarım silindir formunda olup yan taraflarında birer oda bulunmaktadır. Bu odaların üstünde ikinci katın odaları yer alır. Kilisenin içinde sıva ve açık kırmızı boya izleri fark edilmektedir.[1][3][4]

Kaynakça

  1. ^ a b Mine Kadiroğlu-Bülent İşler, Gürcü Sanatının Ortaçağı, 2010, Ankara, s. 62-63. ISBN 9789944579216.
  2. ^ Niko Mari, Şavşeti ve Klarceti Gezi Günlükleri (Gürcüce), Batum, 2015 (Birinci basım: 1911, Petersburg, Rusça), s. 235-236. 9 Mayıs 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ISBN 978-9941-434-11-2.
  3. ^ a b "2015 Yılı Tao-Klarceti Tarihi Eserleri Araştırma Gezisi Sonuçları (Gürcüce), Tiflis, 2016, s. 34". 6 Mart 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mayıs 2023. 
  4. ^ a b Tao-Klarceti - Tarihsel ve Kültürel Anıtlar Kataloğu (Gürcüce), (Editör) Buba Kudava, (Yazarlar) Nestan Bagauri, Zurab Batiaşvili, İrma Beridze, Buba Kudava, Nikoloz Jğenti, Goça Saitidze, Natia Hizanişvili, 2018, Tiflis, s. 163, ISBN 9789941478178.
  • g
  • t
  • d
Ortodoks
Ardahan
Ahalşeni Kilisesi · Ali Manastırı · Bebereki Kilisesi · Bergi Kilisesi · Cicori Kilisesi · Cocorta Kilisesi · Çaisi Kilisesi · Çamardo Kilisesi · Çihireti Kilisesi · Dadaşeni Kilisesi · Dörtkilise Kilisesi · Dörtkilise Çifte Kilisesi · Eruşeti Kilisesi · Guguba Kilisesi · Ğvime Kilisesi · Heosmani Kilisesi · Heva Kilisesi · Hoşureti Kilisesi · Hunamisi Kilisesi · Kalacuk Kilisesi · Koditzkaro Kilisesi · Kotasi Kilisesi · Mere Kilisesi · Meredisi Kilisesi · Mgeltsihe Kilisesi · Mglinavi Kilisesi · Muriana Kilisesi · Muzareti Kilisesi · Okami Kilisesi · Petobani Kilisesi · Sakire Kilisesi · Samtzubi Kilisesi · Skarebi Kilisesi · Şuatzkali Kilisesi · Tagureti Kilisesi · Tataleti Kilisesi · Tetrtsihe Kilisesi · Turkaşeni Kilisesi · Tskarostavi Kilisesi · Tzkarostavi Köyü Kilisesi · Tzurtzkabi Kilisesi · Uri Kilisesi · Urta Kilisesi · Urumi Kilisesi · Vaşlobi Kilisesi · Veli Kalesi Kilisesi · Zegani Kilisesi
Artvin
Ahaldaba Kilisesi · Ahiza Kilisesi · Ahiza (Batı) Kilisesi · Ahiza (Güney) Kilisesi · Ahoti Kilisesi · Akria Kilisesi · Ança Manastırı · Artanuci Kilisesi · Aşağı Hers Kilisesi · Bagini Kilisesi · Balvana Manastırı · Bazgireti Kilisesi · Berta Manastırı · Cmerki Manastırı · Cuğo Kilisesi · Cvarebi Kilisesi · Çala Kilisesi (Yusufeli) · Daba Manastırı · Dabaketili Kilisesi · Doliskana Manastırı · Dasamobi Kilisesi · Eprati Kilisesi · Erkinis Kilisesi · Esbeki Manastırı · Gasadinari Manastırı · Gelaşeni Kilisesi · Goraşeti Kilisesi · Gunatle Manastırı · Hamzeti Kilisesi · Handzta Manastırı · Hertvisi Manastırı · Hevtzvrili Kilisesi · Hozabiri Kilisesi · İrsa Kilisesi · Adakale Gürcü Kilisesi · İşhani Manastırı · Karsnia Kilisesi · Kavkasidzeler Kale Kilisesi · Kintshureti Kilisesi · Kiskimi Şapeli · Klaskuri Kilisesi · Kokoşauri Kilisesi · Kopadzeler Kilisesi · Korideti Kilisesi · Koziri Kilisesi · Koziri Şapeli · Longothevi Kilisesi · Mamatsminda Kilisesi · Mere Manastırı · Meria Kilisesi · Monasteri Kilisesi · Mukeri Kilisesi · Nigala Kilisesi · Nihahi Kilisesi · Nuka Kilisesi · Okrobageti Kilisesi · Opiza Manastırı · Othta Eklesia · Parehi Manastırı · Parhali Manastırı · Sabauri Kilisesi · Samtzkaro Kilisesi (Aşağı) · Samtzkaro Kilisesi (Yukarı) · Satle Kilisesi · Sinkoti Kilisesi · Suagara Kilisesi · Suhbeçi Kilisesi · Sveti Kilisesi · Svirevani Kilisesi · Şagora Kilisesi · Şatberdi Manastırı · Şavmta Kilisesi · Şindoba Kilisesi · Tanzot Kilisesi · Tavzeti Kilisesi · Tbeti Manastırı · Tikmanet Kilisesi · Tsihia Kilisesi · Tsihisdziri Kilisesi · Tskarostavi Manastırı · Tzepta Kalesi Kilisesi · Tzinobani Kilisesi · Yeni Rabat Kilisesi
Erzurum
Agaraki Manastırı · Bana Katedrali · Bardisi Kilisesi · Bobisgeri Kilisesi · Çala Kilisesi (Uzundere) · Çamhusi Kilisesi · Çarnesi Kilisesi · Ekeki Kilisesi · Hahuli Kilisesi · Hoşvan Kilisesi · İsi Kilisesi · Kalkosi Kilisesi · Kamhisi Kilisesi · Karapi Kilisesi · Kargluhi Kilisesi (Büyük) · Kargluhi Kilisesi (Küçük) · Küçük Vank Kilisesi · Kishakapı Kilisesi · Leksori Kilisesi · Leksori Manastırı · Maskuri Kilisesi · Merenisi Kilisesi · Mitendieri Mağara Kilisesi · Odeki Kilisesi · Odeki Kale Kilisesi · Oltisi Kilisesi · Orcohi (Güney) Kilisesi · Orcohi (Kuzey) Kilisesi · Oşki Manastırı · Pancureti Kilisesi · Parnaki Kale Kilisesi · Pertusi Kilisesi · Sananesi Kilisesi · Sihçeki Kilisesi · Sohtoroti Kilisesi · Tortum Kalesi Kilisesi
Kars
Diğer
Katolik
1Türkiye'deki tek faal Gürcü kilisesidir