Tagureti Kilisesi

41°01′48″K 42°21′25″D / 41.03000°K 42.35694°D / 41.03000; 42.35694İnançDoğu Ortodoks KilisesiMezhepGürcü Ortodoks KilisesiDurumYıkılmışMimariMimari türKiliseMimari biçimGürcü mimarisiTamamlanma? Orta ÇağÖzelliklerMalzemelerYontu taş, kesme taş, kireç harcı

Tagureti Kilisesi (Gürcüce: თაგურეთის ეკლესია), Tavgeti Kilisesi olarak da bilinir, Ardahan ilinin merkez ilçesine bağlı Bağdaşen köyünün sınırları içinde Orta Çağ'dan kalma bir Gürcü kilisesidir.[1]

Tarihçe

Tagureti Kilisesi, ortadan kalkmış olan Tagureti köyünün kiliseydi. Tagureti, Orta Çağ'da Gürcistan'ı oluşturan bölgelerden biri olan Artani'deki köylerden biriydi. Nitekim Osmanlılar bu bölgeyi ve köyü 16. yüzyılın ikinci yarısında Gürcülerden ele geçirmiştir. 1595 tarihli Osmanlı mufassal defterine göre Taguret (تكوریت) olarak kaydedilmiş olan köy 10 Hristiyan haneden oluşuyordu. Vegi vermekle yükümlü hane reislerinin adları bu yerleşimin bir Gürcü köyü olduğunu göstermektedir. 1878 yılına gelindiğinde köyde sadece bir hane kalmıştı.[2][3] Bağdaşen köyünün 4,4 kilometre güneybatısında bulunan Tagureti köyünün tarihinden Tagureti Kilisesi'nin Osmanlı döneminden önce inşa edildiği anlaşılmaktadır.[1]

Mimari

Tagureti Kilisesi, Tagureti köyünün kalıntılarının bulunduğu yerde, bir sırtta inşa edilmiş tek nefli bir yapıdır. Bir vadinin sol kıyısında dikdörtgen planlı (7,8×4,8 m) bir yapı olan kilise, kaba yonu gri taşlarla kireç harcı kullanılarak inşa edilmiştir. Yıkılmış olan kiliseden geriye kalan duvar bölümlerinin yüksekliği yarım metreyi bulur. Kilisenin hemen yakınında ayrıca irice kesme bir taş tespit edilmiştir. Bu taşın bir yüzeyinde yuvarlak bir oyuğun bulunması, bir haçtaşın kaidesi olma ihtimalini desteklemektedir. Kilisenin etrafında eski köy evlerinin izleri bulunmaktadır.[1]

Kaynakça

  1. ^ a b c 2014 Yılı Tao-Klarceti Tarihi Eserleri Araştırma Gezisi Sonuçları (ტაო-კლარჯეთის ძეგლების 2014 წლის საკვლევი ექსპედიციების ანგარიშები), Tiflis, 2015, s. 124. 11 Nisan 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ISBN 978-9941-0-7362-5
  2. ^ "Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan (Osmanlıca ve Gürcüce), (Yayımlayan) Sergi Cikia, Tiflis, 1941-1958, 3 cilt; II. cilt (1941), s. 434". 17 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Haziran 2023. 
  3. ^ "Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan (Osmanlıca ve Gürcüce), (Yayımlayan) Sergi Cikia, Tiflis, 1941-1958, 3 cilt; III. cilt (1958), s. 517". 22 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Haziran 2023. 
  • g
  • t
  • d
Ortodoks
Ardahan
Ahalşeni Kilisesi · Ali Manastırı · Bebereki Kilisesi · Bergi Kilisesi · Cicori Kilisesi · Cocorta Kilisesi · Çaisi Kilisesi · Çamardo Kilisesi · Çihireti Kilisesi · Dadaşeni Kilisesi · Dörtkilise Kilisesi · Dörtkilise Çifte Kilisesi · Eruşeti Kilisesi · Guguba Kilisesi · Ğvime Kilisesi · Heosmani Kilisesi · Heva Kilisesi · Hoşureti Kilisesi · Hunamisi Kilisesi · Kalacuk Kilisesi · Koditzkaro Kilisesi · Kotasi Kilisesi · Mere Kilisesi · Meredisi Kilisesi · Mgeltsihe Kilisesi · Mglinavi Kilisesi · Muriana Kilisesi · Muzareti Kilisesi · Okami Kilisesi · Petobani Kilisesi · Sakire Kilisesi · Samtzubi Kilisesi · Skarebi Kilisesi · Şuatzkali Kilisesi · Tagureti Kilisesi · Tataleti Kilisesi · Tetrtsihe Kilisesi · Turkaşeni Kilisesi · Tskarostavi Kilisesi · Tzkarostavi Köyü Kilisesi · Tzurtzkabi Kilisesi · Uri Kilisesi · Urta Kilisesi · Urumi Kilisesi · Vaşlobi Kilisesi · Veli Kalesi Kilisesi · Zegani Kilisesi
Artvin
Ahaldaba Kilisesi · Ahiza Kilisesi · Ahiza (Batı) Kilisesi · Ahiza (Güney) Kilisesi · Ahoti Kilisesi · Akria Kilisesi · Ança Manastırı · Artanuci Kilisesi · Aşağı Hers Kilisesi · Bagini Kilisesi · Balvana Manastırı · Bazgireti Kilisesi · Berta Manastırı · Cmerki Manastırı · Cuğo Kilisesi · Cvarebi Kilisesi · Çala Kilisesi (Yusufeli) · Daba Manastırı · Dabaketili Kilisesi · Doliskana Manastırı · Dasamobi Kilisesi · Eprati Kilisesi · Erkinis Kilisesi · Esbeki Manastırı · Gasadinari Manastırı · Gelaşeni Kilisesi · Goraşeti Kilisesi · Gunatle Manastırı · Hamzeti Kilisesi · Handzta Manastırı · Hertvisi Manastırı · Hevtzvrili Kilisesi · Hozabiri Kilisesi · İrsa Kilisesi · Adakale Gürcü Kilisesi · İşhani Manastırı · Karsnia Kilisesi · Kavkasidzeler Kale Kilisesi · Kintshureti Kilisesi · Kiskimi Şapeli · Klaskuri Kilisesi · Kokoşauri Kilisesi · Kopadzeler Kilisesi · Korideti Kilisesi · Koziri Kilisesi · Koziri Şapeli · Longothevi Kilisesi · Mamatsminda Kilisesi · Mere Manastırı · Meria Kilisesi · Monasteri Kilisesi · Mukeri Kilisesi · Nigala Kilisesi · Nihahi Kilisesi · Nuka Kilisesi · Okrobageti Kilisesi · Opiza Manastırı · Othta Eklesia · Parehi Manastırı · Parhali Manastırı · Sabauri Kilisesi · Samtzkaro Kilisesi (Aşağı) · Samtzkaro Kilisesi (Yukarı) · Satle Kilisesi · Sinkoti Kilisesi · Suagara Kilisesi · Suhbeçi Kilisesi · Sveti Kilisesi · Svirevani Kilisesi · Şagora Kilisesi · Şatberdi Manastırı · Şavmta Kilisesi · Şindoba Kilisesi · Tanzot Kilisesi · Tavzeti Kilisesi · Tbeti Manastırı · Tikmanet Kilisesi · Tsihia Kilisesi · Tsihisdziri Kilisesi · Tskarostavi Manastırı · Tzepta Kalesi Kilisesi · Tzinobani Kilisesi · Yeni Rabat Kilisesi
Erzurum
Agaraki Manastırı · Bana Katedrali · Bardisi Kilisesi · Bobisgeri Kilisesi · Çala Kilisesi (Uzundere) · Çamhusi Kilisesi · Çarnesi Kilisesi · Ekeki Kilisesi · Hahuli Kilisesi · Hoşvan Kilisesi · İsi Kilisesi · Kalkosi Kilisesi · Kamhisi Kilisesi · Karapi Kilisesi · Kargluhi Kilisesi (Büyük) · Kargluhi Kilisesi (Küçük) · Küçük Vank Kilisesi · Kishakapı Kilisesi · Leksori Kilisesi · Leksori Manastırı · Maskuri Kilisesi · Merenisi Kilisesi · Mitendieri Mağara Kilisesi · Odeki Kilisesi · Odeki Kale Kilisesi · Oltisi Kilisesi · Orcohi (Güney) Kilisesi · Orcohi (Kuzey) Kilisesi · Oşki Manastırı · Pancureti Kilisesi · Parnaki Kale Kilisesi · Pertusi Kilisesi · Sananesi Kilisesi · Sihçeki Kilisesi · Sohtoroti Kilisesi · Tortum Kalesi Kilisesi
Kars
Diğer
Katolik
1Türkiye'deki tek faal Gürcü kilisesidir