Jan I raciborski
Książę opawsko-raciborski (współrządy z braćmi: Mikołajem, Wacławem i Przemkiem) | |
Okres | od 1365 |
---|---|
Poprzednik | |
Następca | podział księstwa |
Książę raciborsko-karniowski | |
Okres | od 1377 |
Następca | |
Dane biograficzne | |
Dynastia | Przemyślidzi |
Data urodzenia | ok. 1332 |
Data śmierci | 1380/1382 |
Miejsce spoczynku | Klasztor dominikanek w Raciborzu |
Ojciec | |
Matka | Anna raciborska |
Żona | Anna Henrykówna żagańska |
Dzieci |
Jan I (Hanusz) raciborski (ur. ok. 1332, zm. pomiędzy 1380 a 1382) – książę opawski, karniowski i raciborski w latach 1365-1377, od 1377 roku w wyniku podziału w Raciborzu, Karniowie i Bruntalu, do 1375 w Pszczynie i Mikołowie (sprzedane książętom opolskim), 1378 - 1382 strata Żor (zastawione książętom cieszyńskim). Pochodził z dynastii Przemyślidów.
Jan I był najstarszym synem księcia opawskiego i raciborskiego Mikołaja II i jego pierwszej żony Anny raciborskiej. Urodził się około 1332 i doświadczenie polityczne zdobywał jeszcze za życia zmarłego w 1365 ojca, który wysłał go na dwór Karola IV Luksemburskiego do Pragi. W 1361 za radą suwerena pojął za żonę księżniczkę żagańską Annę. Jan, jako wasal uczestniczył również w wielu aktach politycznych Luksemburgów m.in. w 1370 był świadkiem uroczystości wcielenia Łużyc do korony czeskiej, a sześć lat później w Karlowych Warach poręczał nadanie Moraw Jodokowi Luksemburskiemu.
Po śmierci ojca Jan do 1377 był opiekunem młodszego przyrodniego rodzeństwa (byli to Mikołaj III, Wacław i Przemek) i mimo formalnych współrządów został faktycznym władcą dużej dzielnicy opawsko-raciborskiej. Uwidoczniło się to chociażby w przyjęciu tytułu księcia opawsko-raciborskiego, czy też w potwierdzeniu prawa magdeburskiego miastu Opawie w 1372. W 1377 pod naciskiem wielmożów i młodszych braci Jan zdecydował się na podział ojcowizny, w wyniku którego w jego rękach pozostał Racibórz, Bruntal i Karniów.
Wcześniej bo jeszcze w 1375 w związku z kłopotami finansowymi Jan odsprzedał księciu opolskiemu Władysławowi okręgi Pszczyny i Mikołowa. W 1378 z tych samych powodów zastawił księciu cieszyńskiemu Przemysławowi Noszakowi miasteczko Żory.
Z małżeństwa z Anną, córką księcia żagańskiego Henryka V Żelaznego Jan I doczekał się dwóch synów - Jana II zwanego Żelaznym i Mikołaja IV, oraz córkę Małgorzatę (zm. 1407, wydaną za księcia cieszyńskiego Bolesława I).
Nie wiadomo kiedy dokładnie zmarł Jan I Raciborski, musiało to jednak nastąpić pomiędzy 16 lutego 1380 a 28 października 1382. Pochowany zaś został w klasztorze dominikanek w Raciborzu.
Wywód przodków:
4. Mikołaj I Opawski zm. 25 lipca 1318 | ||||||
2. Mikołaj II Opawski zm. 8 grudnia 1365 | ||||||
5. Adelajda zm. 1313 | ||||||
1. Jan I raciborski | ||||||
6. Przemysław raciborski zm. 7 maja 1306 | ||||||
3. Anna raciborska | ||||||
7. Anna czerska córka Konrada II czerskiego | ||||||
- p
- d
- e
- Mikołaj I (1269–1308)
- Bolesław III Rozrzutny (1308–1311)
- do korony czeskiej (1311–1318)
- Mikołaj II (1318–1365)
- Jan I, Mikołaj III, Wacław I, Przemek I (1365–1377)
- Wacław I, Przemek I (1377–ok. 1381)
- Przemek I (ok. 1381–1433)
- Wacław II, Mikołaj IV, Wilhelm I, Ernest I, Przemek II Starszy (1433–1437)
- Wacław II, Wilhelm I, Ernest I, Przemek II Starszy (1437–1445/9)
- Wilhelm I, Ernest I, Przemek II Starszy (1445/9–1452)
- Ernest I (1452–1456)
- zastaw książętom opolskim (1456)
- odsprzedaż możliwości wykupu Jerzemu z Podiebradów (1464)
- Wiktoryn z Podiebradów (1465–1485)
- Jan Korwin (1485–1501)
|
- p
- d
- e
- Przemysław (1290–1306)
- Leszek (1306–1336)
- Mieszko cieszyński (1306–1308)
- Mikołaj II (1336–1365)
- Jan I, Mikołaj III, Wacław I, Przemek I (1365–1377)
- Jan I (1377–1380/1382)
- Jan II Żelazny, Mikołaj IV (1380/2–1385)
- Jan II Żelazny (1385–1424)
- Mikołaj V, Wacław II (1424–1437)
- Wacław II (1437–1456)
- Małgorzata z Szamotuł (regent i współrządząca 1456–1462)
- Jan V (1456–1493)
- Mikołaj VI, Jan VI, Walentyn Garbaty (1493–1506)
- Walentyn Garbaty (1506–1521)
- Jan Dobry (1521–1532)
- Jerzy Hohenzollern (1532–1543)
- Jerzy Fryderyk Hohenzollern (1543–1552)
- Ferdynand I (1552–1564)
- Maksymilian I (1564–1576)
- Rudolf I (1576–1612)
- Maciej I (1612–1619)
- Ferdynand II (1619–1637)
- Ferdynand III (1637–1645)
- Władysław IV Waza (1646–1648)
- Jan Kazimierz Waza (1648)
- Karol Ferdynand Waza (1648–1655)
- Jan Kazimierz Waza (1655)
- Ludwika Maria Gonzaga (1655–1663)
- Juliusz I d’Enghien (1663)
- Ludwika Maria Gonzaga (1663–1666)
- Leopold I (1666–1705)
- Józef I (1705–1740)
- Karol I (1711–1740)
- Maria Teresa I (1740–1742)
- Fryderyk I (1742–1786)
- Fryderyk Wilhelm I (1786–1797)
- Fryderyk Wilhelm II (1797–1840)
- Fryderyk Wilhelm III (1840–1861)
- Wilhelm I (1861–1880)
- Wiktor I Maurycy (1880–1893)
- Wiktor II Amadeusz (1893–1923)
- Wiktor III August (1923–1945)
- Franciszek I Albrecht (1945)
|