Trzcianne

Ten artykuł dotyczy wsi. Zobacz też: inne znaczenia tego słowa.
Trzcianne
wieś
Ilustracja
Kościół św. App. Piotra i Pawła
Państwo

 Polska

Województwo

 podlaskie

Powiat

moniecki

Gmina

Trzcianne

Liczba ludności (2011)

561[2][3]

Strefa numeracyjna

86

Kod pocztowy

19-104[4]

Tablice rejestracyjne

BMN

SIMC

0409060[5]

Położenie na mapie gminy Trzcianne
Mapa konturowa gminy Trzcianne, blisko centrum na prawo u góry znajduje się punkt z opisem „Trzcianne”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, u góry po prawej znajduje się punkt z opisem „Trzcianne”
Położenie na mapie województwa podlaskiego
Mapa konturowa województwa podlaskiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Trzcianne”
Położenie na mapie powiatu monieckiego
Mapa konturowa powiatu monieckiego, na dole nieco na lewo znajduje się punkt z opisem „Trzcianne”
Ziemia53°20′38″N 22°40′54″E/53,343889 22,681667[1]
Multimedia w Wikimedia Commons
Strona internetowa

Trzcianne (jid. ‏טרעסטיני‎ Trestini) – wieś (dawniej miasto) w województwie podlaskim, w powiecie monieckim, siedziba gminy Trzcianne[5][6]. Wieś zamieszkuje ok. 561 osób[2].

Trzcianne uzyskało lokację miejską przed 1700 rokiem, zdegradowane w 1801 roku[7].

Wieś jest siedzibą rzymskokatolickiej parafii św. Apostołów Piotra i Pawła[8].

Historia

Pierwsze wzmianki o Trzciannem sięgają XIII wieku. Nazwa pochodzi prawdopodobnie od trzcin rosnących wokół przepływającej wówczas przez wieś rzeczki. Trzcianne początkowo należało do Mazowsza jako część ziemi wiskiej, w ramach której położone było na pograniczu powiatów goniądzkiego i tykocińskiego[9]. Następnie zostało włączone do ziemi bielskiej, należącej do Podlasia[10]. Według akt wielkiego księcia litewskiego Aleksandra Jagiellończyka, pierwszy kościół w Trzciannem powstał przed rokiem 1496. Przetrwał on ok. stu lat. Obecny, czwarty kościół, zbudowany został w roku 1846, a konsekrowany w roku 1860.

Przez wieki wieś zamieszkiwało wielu Żydów (np. w 1909 stanowili 98% ludności[11]). Po 17 września 1939 roku miejscowi Żydzi ustawili we wsi bramę triumfalną na powitanie wojsk radzieckich, która została zniszczona przez polskich ułanów. W latach 1939–1941 wielu mieszkańców Trzciannego zostało deportowanych przez władze radzieckie nad Irtysz, do Kazachstanu.

Podczas II wojny światowej ok. 1200 Żydów z Trzciannego zostało wywiezionych i zamordowanych w obozie zagłady w Treblince.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa łomżyńskiego.

Demografia

Według Powszechnego Spisu Ludności z 1921 roku miasteczko zamieszkiwało 1434 osoby, wśród których 33 było wyznania rzymskokatolickiego, a 1401 mojżeszowego. Jednocześnie 33 mieszkańców zadeklarowało polską przynależność narodową, a 1401 żydowską. Było tu 177 budynków mieszkalnych[12].

Zabytki

Przypisy

  1. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 140778
  2. a b Wieś Trzcianne w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2021-09-23] , liczba ludności na podstawie danych GUS.
  3. GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r..
  4. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 1297 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22] .
  5. a b GUS. Wyszukiwarka TERYT.
  6. Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200).
  7. Robert Krzysztofik, Lokacje miejskie na obszarze Polski. Dokumentacja geograficzno-historyczna, Katowice 2007, s. 78–79.
  8. Opis parafii na stronie diecezji.
  9. Józef Maroszek, Arkadiusz Studniarek: Dzieje Trzciannego i obszaru gminy Trzcianne w XV–XX wieku. Agencja „Benkowski”, Trzcianne 2004, s. 24. ISBN 83-88045-19-9.
  10. Zygmunt Gloger: Dawna ziemia Bielska i jéj cząstkowa szlachta, w: „Biblioteka Warszawska. Pismo poświęcone naukom, sztukom i przemysłowi”, t. III. Gebethner i Wolff, Warszawa 1873, s. 245.
  11. Praca zbiorowa Miasteczka polskie w XIX–XX wieku. Z dziejów formowania się społeczności, wyd. Kieleckie Towarzystwo Naukowe 1992 r., s. 216.
  12. Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej: opracowany na podstawie wyników pierwszego powszechnego spisu ludności z dn. 30 września 1921 r. i innych źródeł urzędowych., t. T. 5, województwo białostockie, 1924, s. 17 .
  13. MariaM. Kałamajska-Saeed MariaM., Katalog zabytków sztuki w Polsce. Łomża i okolice., tom IX, zeszyt I, 1982, s. 70 .

Linki zewnętrzne

  • Trzcianny, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XII: Szlurpkiszki – Warłynka, Warszawa 1892, s. 543 .
  • Trzcianne, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XV, cz. 2: Januszpol – Wola Justowska, Warszawa 1902, s. 664 .
  • Gmina Trzcianne. trzcianne.ug.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-03)].
  • Parafia Trzcianne
  • Zdjęcia Trzciannego
  • p
  • d
  • e
Gmina Trzcianne
  • Siedziba gminy: Trzcianne
Wsie
Kolonie
  • Boguszewo
  • Dobarz
  • Kleszcze
  • Korczak
  • Stójka
Integralne
części wsi
  • Barwik
  • Gać
  • Kołodzieje
  • Okrągłe
  • Zajeziorne

Gmina Trzcianne

  • p
  • d
  • e
Powiat białostocki (1795–1940 i 1945–75) (► Zabory; ► II RP)
Przynależność wojewódzka
  • Prusy: departament białostocki (1795–1807)
  • Rosja: obwód białostocki (1807–42)
  • gubernia grodzieńska (1842–1915)
  • II RP: woj. białostockie (1919–39)
  • ZSRR: obwód białostocki (1939–40)
  • PRL: woj. białostockie (1945–75)
Gminy miejskie
(1795–1975)
Miasteczka
(1795–1934)
Osiedla (1954–72)
Gminy wiejskie
(1861–1954 i 1973–75)
  • Bacieczki (1944–54)
  • Barszczewo (1944–54)
  • Białostoczek (1861–1944)
  • Choroszcz (1861–1944 i 1973–75)
  • Czarna Wieś (← 1915–54)
  • Czarna Białostocka (1973–75)
  • Dobrzyniewo (Kościelne) (1944 i 1973–75)
  • Dojlidy (1861–1954)
  • Dolistowo (1915–44)
  • Goniądz (1915–54 )
  • Gródek (1861–1954 i 1973–75)
  • Jaświły (1861–1915 i 1944–54 )
  • Juchnowiec (Dolny) (1861–1954 i 1973–75)
  • Kalinówka (1915–54 )
  • Krypno (1861–1954 )
  • Michałowo (1861–1954 i 1973–75)
  • Obrubniki (1861–1944 i 1944–54)
  • Przytulanka (1861–1915)
  • Supraśl (1973–75)
  • Suraż (1919–23)
  • Szymki (1973–75)
  • Trzcianne (1915–54 )
  • Tykocin (1973–75)
  • Wasilków (1973–75)
  • Zabłudów (1861–1954 i 1973–75)
  • Zaścianki (1973–75)
  • Zawyki (1861–1954)
Gromady
(1954–72)
  • Barszczewo (1954–72)
  • Biele (1954–59)
  • Bobrowniki (1954–59)
  • Bogdanki (1959–72)
  • Czarna Wieś (1954–55)
  • Czarna Wieś Kościelna (1954–72)
  • Dobrzyniewo Duże (1954–59)
  • Dobrzyniewo Kościelne (1959–72)
  • Dobrzyniówka (1954–59)
  • Dojlidy Górne (1959–71)
  • Dorożki (1954–59)
  • Fasty (1954–68)
  • Folwarki Tylwickie (1954–71)
  • Gnieciuki (1954–59)
  • Grabówka (1954–71)
  • Gródek (1954–72)
  • Horodniany (1954 → i ← 1956–72)
  • Jałówka (1954–71)
  • Jeżewo ( 1958–72)
  • Juchnowiec Dolny (1954–72)
  • Jurowce (1954–61)
  • Juszkowy Gród (1954–72)
  • Kamionka (1954–59)
  • Konowały (1954–72)
  • Kozińce (1954–72)
  • Koźliki (1954–59)
  • Królowy Most (1954–72)
  • Kuriany (1954–59)
  • Lewickie (1954–59)
  • Łopuchowo ( 1958–59)
  • Michałowo (1954–72)
  • Mostowlany (1954–59)
  • Nowa Wola (1954–59)
  • Nowe Aleksandrowo (1954–59)
  • Ogrodniczki (1954–71)
  • Olmonty (1954–59)
  • Pogorzałki (1954–61)
  • Rafałówka (1959–72)
  • Rogowo (1954–59)
  • Rudnia (1954–57)
  • Rynki (1954 )
  • Rzędziany ( 1958–61)
  • Saniki ( 1958–59)
  • Simuny (1954–59)
  • Studzianki (1954–61)
  • Szymki (1954–72)
  • Topolany (1954–59)
  • Trypucie (1954 )
  • Turośl Dolna (1954 )
  • Turośl Kościelna (1954 )
  • Tykocin ( 1958–72)
  • Uhowo (1954 )
  • Waliły-Stacja (1954–68)
  • Wasilków (1961–72)
  • Wiejki (1954–59)
  • Zabłudów (1959–72)
  • Załuki (1954–59)
  • Zaścianki (1972)
  • Zawady (1954 )
  • Zawyki (1954 )
  • Złotoria ( 1958–72)
  • Zubki (1954–72)
  • Zwierki (1954–59)
  • Żuki (1954–59)
Kontrola autorytatywna (wieś w Polsce):
  • VIAF: 237035752
  • GND: 7530354-1
  • J9U: 987007524603205171