Brzi Brod

Brzi Brod
Osnovni podaci
Država	Srbija
Upravni okrug	Nišavski
Grad	Niš
Gradska opština	Medijana
Stanovništvo
Stanovništvo (2022)	4452
Geografija
Koordinate	43°18′22″N 21°58′00″E / 43.306166°N 21.966666°E / 43.306166; 21.966666
Nadmorska visina	203 m
Brzi Brod Brzi Brod (Srbije)
Ostali podaci
Poštanski kod	18116
Pozivni broj	018
Registarska oznaka	NI

Koordinate: 43° 18′ 22" SGŠ, 21° 57′ 60" IGD Brzi Brod je mesna zajednica u gradskoj opštini Medijana na području grada Niša u Nišavskom okrugu. Nalazi se na levoj obali Nišave u širem gradskom prostoru Niša, udaljen 6 km istočno od centra grada. Prema popisu iz 2002. bilo je 4452 stanovnika (prema popisu iz 1991. bilo je 3665 stanovnika).

Pored preistorijskih nalaza, iz bronzanog doba poznatog pod nazivom „Meridijan grupa“^[1] na ataru Brzog Broda je i lokalitet rimska Medijana, nekadašnji suburbijum Naisusa sa kompleksom građevina na 40 hektara površine bogatih Rimljana i palatom cara Konstantina Velikog.^[2] Ima tragova i rimskog kastela. U blizini ovih lokaliteta negde u srednjem veku nastao je i Brzi Brod.

U vreme Turskog popisa iz 1498. godine u Brzom brodu je bilo 14 hrišćanskih kuća (3 neoženjenih, 1 udovička), 11 kuća muslimana i 17 kuća benaka (muslimana ratara). U selu su radile i dve vodenice, a prihod im je bio 2.650 akči.

Prema turskom popisu nahije Niš iz 1516. godine, Brzi Brod je bilo jedno od 111 sela nahije i nosilo je isti naziv kao danas. Po tom popisu imalo je 8 kuća, 2 samačka domaćinstva, 27 muslimana.^[3]; tom prilikom, pored drugih prihoda, upisan je i prihod od proizvodnje pirinča u iznosu od 552 akče.

U 16. veku Brzi Brod su ga naseljavali isključivo muslimani, a od 17. veka do oslobođenja ovog kraja od Turaka 1878. godine u njemu je živela raja, ali je bilo i muslimana (Turaka). Oslobođenje ga je zateklo kao spahiluk Abaz-bega s nekoliko vodenica na Nišavi i Kutinskoj vadi (otočnici Kutinske reke). Osim što je služila vodeničarstvu, ova vada koristila se i za navodnjavanje pirinčanih polja u 15. i 16. veku, a u novije vreme za navodnjavanje bašti.

Godine 1878. Brzi Brod je bio selo sa 13 zadružnih domaćinstava i 111 stanovnika, a 1930. godine selo sa 57 domaćinstava i 416 stanovnika.

Brzi Brod je do 1955. godine selo u okolini Niša. Otada se njegov razvoj odvijao eksplozivno. Pod uticajem radničkih pridošlica sa svih strana (iz okolnih i udaljenih zaplanjskih i nišavskih sela, ali i iz Makedonije, Like itd.), kao i pod uticajem promena u autohtonom stanovništvu selo je bitno promenilo svoju socio-ekonomsku strukturu.

Godine 1971. imalo je 26 poljoprivrednih, 29 mešovitih i 497 nepoljoprivrednih domaćinstava. Time je Brzi Brod izgubio tradicionalna seoska obeležja i dobio najpre prigradsko-mešovita a od sedamdesetih-osamdesetih godina 20. veka i gradska obeležja (radničko naselje). U pogledu lika, međutim, u velikoj meri je i danas sačuvao svoja ruralna obeležja.

U naselju Brzi Brod živi 3528 punoletnih stanovnika, a prosečna starost stanovništva iznosi 37,3 godina (37,2 kod muškaraca i 37,4 kod žena). U naselju ima 1477 domaćinstava, a prosečan broj članova po domaćinstvu je 3,01.

Ovo naselje je velikim delom naseljeno Srbima (prema popisu iz 2002. godine), a u poslednja tri popisa, primećen je porast u broju stanovnika.

Grafik promene broja stanovnika tokom 20. veka

Demografija Godina Stanovnika 1948. 568 [4] 1953. 595 1961. 1055 1971. 1935 1981. 2945 1991. 3665 3593 2002. 4554 4452

1. Enciklopedija Niša: Priroda, prostor, stanovništvo; izdanje Gradina - Niš, 1995.g. pp. 12.

• Mape, aerodromi i vremenska situacija lokacija (Fallingrain)
• Satelitska mapa (Wikimapia)
• Gugl satelitska mapa (Maplandia)
• Plan naselja na mapi (Mapquest)