3 Żelazna Brygada Artylerii

3 Żelazna Brygada Artylerii
Historia
Państwo	Ukraińska Republika Ludowa
Sformowanie	1920
Dowódcy
Pierwszy	gen. chor. Wołodymyr Bańkiwski
Ostatni	płk Hryhoryj Czyżewski
Działania zbrojne
Wojna polsko-bolszewicka, Wojna ukraińsko-sowiecka
Organizacja

Rodzaj wojsk	Artyleria
Podległość	3 Żelazna DS

3 Żelazna Brygada Artylerii – oddział artylerii Armii Ukraińskiej Republiki Ludowej.

Formowanie i działania

Rozkazem dowództwa Armii Czynnej nr 73 z 8 maja 1920 wyznaczony został pierwszy dowódca 2 Brygady Artylerii gen. Wołodymyr Bańkiwskij^[1].

Rozkazem dowódcy 3 Żelaznej Dywizji Strzelców nr 27 z 9 czerwca zmieniono numer porządkowy na 3, a wchodzące w jej skład 4. i 5 pułk artylerii przemianowano odpowiednio na 7. i 8 kureń artylerii^[1]. Nieco później sformowano 9 kureń artylerii. 1 sierpnia brygada posiadała 12 lekkich dział polowych przekazanych Ukraińcom przez Wojsko Polskie.

W październiku Armia URL przeprowadziła mobilizację. W jej wyniku liczebność jej oddziałów znacznie wzrosła^[2]. W związku z podpisaniem przez Polskę układu o zawieszeniu broni na froncie przeciwbolszewickim, od 18 października wojska ukraińskie zmuszone były prowadzić działania zbrojne samodzielnie^[3].

10 listopada rozpoczęła się ofensywa wojsk bolszewickich. Tego dnia 8 kureń artylerii utracił wszystkie swoje działa i większą część żołnierzy.

Pod koniec listopada 3 Żelazna Brygada Artylerii przeszła na zachodni brzeg Zbrucza, gdzie została rozbrojona przez oddziały polskie i internowana^[4].

Struktura organizacyjna

Stan we wrześniu 1920^[4]

dowództwo i sztab
drużyna łączności
7 kureń artylerii
8 kureń artylerii
9 kureń artylerii
park artyleryjski

Żołnierze oddziału

Dowódcy brygady
Dowództwo jednostki^[4]
Stopień, imię i nazwisko	Okres pełnienia służby	Uwagi
gen. chor. Wołodymyr Bańkiwskyj	8 V – 14 VI
płk Hryhoryj Czyżewskyj	14 VI – koniec wojny

Przypisy

↑ ^a ^b Rukkas 2020 ↓, s. 336.
↑ Legieć 2002 ↓, s. 189.
↑ Legieć 2002 ↓, s. 177.
↑ ^a ^b ^c Rukkas 2020 ↓, s. 337.

Bibliografia

Jacek Legieć: Armia Ukraińskiej Republiki Ludowej w kampanii polsko-bolszewickiej 1920 r.. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek, 2002. ISBN 83-7322-529-3.
Andrij Rukkas: Razem z Wojskiem Polskim. Armia Ukraińskiej Republiki Ludowej w 1920 roku. Warszawa: Instytut Pamięci Narodowej – Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu, 2020. ISBN 978-83-8098-843-9.

Armia Czynna Ukraińskiej Republiki Ludowej

Dywizje	1 Zaporoska DS 2 Wołyńska DS 3 Żelazna DS 4 Kijowska DS 5 Chersońska DS 6 Siczowa DS 1 Dywizja KM Samodzielna DK
Brygady piechoty	1 Zaporoska BS 2 Zaporoska BS 3 Zaporoska BS 4 Szara BS 5 Czarnomorska BS 6 BS 7 BS 8 BS 9 BS 10 BS 11 BS 1 BS im. Atamana Sirki 2 BS 13 BS 14 BS 15 BS 16 BS 17 BS 1 BKM 2 BKM Hajsyńsko-Bracławska BP
Pułki konne	Chersoński pk (2) Chersoński pk (5) pk Dywizji Kijowskiej pk im. Sirki pk im. Mazepy pk im. Żeleźniaka pk im. Udowyczenki pk Żelaznej Dywizji pk Czarnych Zaporożców Hajdamacki pk Zaporoski pk
Brygady artylerii	1 Zaporoska BA 2 Wołyńska BA 3 Zaporoska BA 4 Kijowska BA 5 Chersońska BA 6 Siczowa BA Brygada Artylerii 1 DKM

Wojna polsko-bolszewicka

Wojsko Polskie w okresie wojny
Naczelne Dowództwo WP

Wojska

fronty	Litewsko-Białoruski Podolski Poleski Południowy Północny Środkowy Wołyński
armie	1 Armia 2 Armia 3 Armia 4 Armia 5 Armia 6 Armia 7 Armia Rezerwowa
dywizje	1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18
grupy	Beliny Bieniakonie Błeszyńskiego Dęba-Biernackiego (Wasylków) Dąbrowskiego Dreszera Habicha (Działdowo) Gałeckiego Hallera Jasińskiego Jędrzejewskiego Junga Kaliszka Kopy Konarzewskiego (wielkopolska) Kosteckiego Krajowskiego Lasockiego Listowskiego (Poleska) Ładosia Łuczyńskiego Małachowskiego Mir Narbutta Pażusia Przeździeckiego Rybaka Rządkowskiego Sawy-Sawickiego Sawickiego Suszyńskiego Szymańskiego Romera (Słucz) Śmigłego-Rydza Witkowskiego Woszczatyńskiego Wroczyńskiego Zagórskiego Zawistowskiego Żeligowskiego

RKKA

fronty

Zachodni
Południowo-Zachodni

armie

3
4
12
14
15
16
1 Konna
2 Konna

grupy

dywizje

strzeleckie	2 4 5 6 7 8 10 11 12 15 16 17 18 19 21 24 25 27 29 33 41 44 45 47 48 52 53 54 55 56 57 58 60 Lit. Zach.
kawalerii	4 6 8 10 11 14 15 16 17

ACzURL

dywizje	1 2 3 4 5 6 SDK

Bitwy

kampania 1919–1920	Baranowicze Barbarów Bereza (I) Browica M. Browiki Borkowicze Borysów Byteń Dąbrowica Dyneburg (I) Dyneburg (II) Dźwina Gawinowicze Hłybówl Itol Jełań Kazimierówka Kliczew Kalinkowicze Kobylszczyzna Kuźnicze Latyczów Lepel (I) Lida (I) Lubonicze Łuczanki Małe Gajany Mińsk (I) Mozyrz i Kalenkowicze Nieśwież Nowosiółki Nowogródek Olszany Owrócz (I) Owrócz (II) Pawłówka Pińsk Poliszczyno Połock Postawy Rafałówka Romanów Sieliszcze Sławeczno Słoboda Starynki i Czernica Stepanówka Stodolicze Stołowiszcze Strużka Szaciłki Śnicka Świeciany (I) Treszczyna Wilno (I) wyprawa wileńska Wilno (II) Wołkowińce Ziabki (I) Zwiahel
wyprawa kijowska	Bar (I) Berdyczów (I) Bohusław Boryspole Czarnobyl Holendry kijowskie przedmoście Korosteń (I) Koszowata Koziatyn Krzyżopol Łojów Malin Olszanica Pastuchy Rudnica Rzeczyca Szubówka Ślipczyce Trebuchowo Witaszewo Wołodarka Żytomierz (I)
działania odwrotowe Front Ukraiński	Annówka Antonów Bar (II) Berdyczów (II) Biełopol Borodzianka Beresteczko Bobrujki Brody Butowce Bystrzyk Chorupań Ciepielówka Cybulówka Czerwona Czortków Dziuńków Dubno Gajczyce Hajsyn Horbulew Hostynne Husiatyn Ignatpol Iwaszczuki Kijanki Kilikijów Korosteń (II) Korzec (I) Korzec (II) Kropiwna Krzemieniec Łopatycze Łuck Mikulińce Milcza Młynów Moszczanica Nachów Napadówka N. Żywotów Ołyka Ostróg Ostrów Cz. Ostrołęka Owrucz (IV) Płoskirów Pohrebyszcze Prudek Radziechów Równe Samhorodek Serdziuki Seret Skorodno Sławuta Sudobicze Sucha Wola Suszki Szydłowce i Sidorów Wernyhorodek Wołoczyska Zahorce Zamość Zarudzie Zbaraż Żytomierz (II)
operacja lwowska	Antonin Biłka Szl. Bóbrka Chodorów Chołojów Czerkasy Czyżówka Fraga Halicz Hulowce Jampol Kamionka Str. Klekotów Kniahinin Korzec (III) Krasne (I) Kurowice Leszniów Mikołajów Monasterzyska Niestanice Lwów Podkamień Rudnia B. Sokal (I) Toporów Sokołówka Stanisławczyk Świniuchy wołyńsko-podolska Zadwórze Zubkowicze Żółtańce
działania odwrotowe Front Północno-Wschodni	Auta Bereza (II) Berezyna Berezyna D. Berezyna G. Biała Podlaska Białobrzegi Białowieża (I) Biskupce Bohuszewicze Bojary Borejki Borowe Brześć Bug Budsław Ciechanowiec Czernica Czernica W. Dawgieliszki Dołhe Domżeryce Dorohusk Drohiczyn Dryhucze Duniłowicze (I) Duniłowicze (II) Dworyszcze Filipowo Grodno (I) Gieranony Głuszec Horodziec Hostoboże Hołynka Hrebionka Ignalino Iwachnowicze Izabelin Jabłonka Kościelna Jakszyce Jakowczyce Janów Janów P. Jazno Jelnica Kaczkowo Karandasze Klepacze Koziany Kublicze Krzemieniec Lady Leśna Lida (II) Lepel (II) Lipsk Łomża (I) Łużki Małkinia Maków Mielnik Mińsk (II) Mężenin Moryń Mosty Murowa Myto Niemen (I) Nowe Kruki Nowogród Nowojelnia Orany Osje Ostrów Mazowiecka Ozieryszcze Pleszczenica Płońsk Podbrodzie Puzyry Roś Rybczany Stołpiszcze Szelków Śniadowo N. Święciany Święciany Twarogi Ulesie Unoryca Widze Wilno (III) Wojłowo Wólka Wólka i Topilec Zadoroże Ziabki (II) Zaręby K. Żabinka (I)
Bitwa Warszawska	Arcelin Białowieża (II) Białystok Bilwiny Borkowo Brodnica Chełm Chorzele Ciechanów Ciełuszki Cyców Dębe Dęblin Długosiodło Dubienka Frankopol Glinianka Hrubieszów Kąkolewnica Kock Kolno Komarów Leman Łomża (II) Łysów Mileczyce Milewo Mława (I) Mława (II) Mrozy Myszyniec Nasielsk Odolion Ossów Ostrożany Płock Przasnysz Przemiarowo Przewodowo Pułtusk Radzymin Równo i Opalin Sarnowa Góra Szydłów Prosienica warszawskie przedmoście Wieprz Wkra Włocławek Wojewódki Wólka R. Wyszków Zambrów Zamienie Żabinka (II) Żurominek
kampania jesienna	Baranowicze Bereza (III) Brzostowica Brnik Busk (II) Dubrowna Dytiatyn Dywin Grodno (II) Indura Jabłonówka Knihynicze Kobryń Kojdanów Kosmów Korosteń (III) Kowel Krwawy Bór Kuźnica Lida (III) Małoryta Mielki Międzyrzecz Mińsk (III) Mołodeczno Niemen (II) Nowa Ruda Obuchowo Parachońsk Prużana Ptycza Rohatyn Sarny Sejny Skrobów Słonim (III) Słuck Stochód Stepankowice Szydłowicze Trzeszczany Tyszowce Wiśniówka Wołkowysk Żabin Żabinka (III)